Bu kadar geniş kapsamlı bir başlık atmam gerekti. Neden diye sorarsanız “büyükbaş besi, süt ve damızlık, küçükbaş besi süt ve damızlık, kanatlı yumurta ve broiler” olmak üzere tüm hayvancılık faaliyet alanlarında kriz ciddi olarak kendini göstermekte. 20 yıldır bu sektörde emek vermekteyim. 2000, 2008 ve 2012 krizlerini iliklerime kadar yaşadım. Ancak hiç bu yıl olduğu gibi kronik devam eden ve git gide daha da derinleşen bir kriz görmedim. Girdi maliyetleri inanılmaz bir hızla artıyor. Zaten toplumun her kesimi bu konuya hâkim bu nedenle çok uzatmayacağım. Sadece şunu net olarak söyleyebilirim ki en az artan girdi kalemi geçen yıldan bu yana % 100 arttı. Üretici ne durumda. Üretici banka kredileri ile, teşviklerle, hibelerle, mevcudunu satarak, küçülerek, işçi çıkararak, hayvan almayarak, daha az kaba yem stoğu yaparak, bazı ürünleri satın almayarak, hatta ve hatta aşı ve ilaç gibi çok hayati ihtiyaçlarında dahi kısıtlamaya giderek bu süreçte ayakta durmaya çalışıyor. Her gün haberlerde ve gazetelerde sırf oy verenlere şirin görünmek için et, süt, yumurta vb hayvansal ürünlerin fiyatlarından şikâyet eden röportajlara denk geliyoruz. Bu gazeteci meslektaşlarımı biraz da çiftliklerde üreten ile haber yapmaya davet ediyorum. Bugün 1 kg dana etinin maliyeti toptan fiyat olarak 117 TL dir. Güncel dana eti kesim fiyatı 92 TL / kg (yağsız kesim). Yani dana yetiştiren herkes bugün kesim yaptığı taktirde; 117-92= 25 TL / kg zarar etmektedir. Ortalama sağlıklı bir yerli dana 350 kg karkas et verir. Bu hesaba göre 350kg *25 TL = 8750 TL / dana zarar söz konusudur. Bugün 1 litre sütün maliyeti çiftlikte toptan fiyat olarak 7.0 TL / litre. Peki çiftlikten satış fiyatı nedir; 7.5 TL / litre. Buna çiftlikte beslenen genç hayvanların, kurudaki süt vermeyen ineklerin vb masrafları dahil değildir. Yani süt üreticisi de ürettiği her litre sütte zarar etmektedir. Küçükbaş daha da zor durumda. Neden mi? Küçükbaş hayvancılığın en büyük girdisi ARPA dır. Arpa 6.5-6.9 TL / kg olarak satılmakta. Şu anda 2500 TL değerindeki koyunu 1600 TL ye satıyorlar alıcı yok. Toklu besleyen yetiştirici aylardır zararda. 68 TL arka ve ön but toptan karkas satış fiyatı. Bu durumda koyunculuk yapan işletmelerin bir çoğu batmaya mahkum. Her haber bülteninde şikâyet ettiğiniz 1 adet yumurtanın maliyeti yaklaşık 1.6 TL / adet. İhracat yapmayan tüm yumurtacılar zararda. Artık insanlar bağ evlerinde tavuk besleyemiyor. Çünkü yem fiyatı yumurtadan daha pahalı. Köy halkı şehirden yoğurt, süt, yumurta alıyor. Çünkü hayvancılığın en önemli temeli olan aile işletmelerini bitirdiler. İthal dana serbest kaldı. İlgilenen yok. Çünkü USD ve EURO çok yüksek. Fiyat istikrarı yok. Yetiştiren meydana getiren zarar ediyor. Çiftlikler her gün kapanıyor. Şarküteriler süt dahi satamıyor. Ete talep olmadığı için kasaplardan et alan yok. Kasap esnafı zorda. Gaziantep gibi gastronomi şehrine akşam üzeri 18.30 da mahalle kasabım uyuyor. Yemek yaptıran dahi yok. Veteriner hekimlerin hepsi pet klinik açma peşinde. Her köşe başında evcil hayvan kliniği açılıyor. Büyükbaş hayvan klinikleri tek tek kapanıyor. Üretici işe küstü. Kimse hayvancılık gibi 7/24 esasına dayalı zor bir işi yapmak istemiyor. Acilen ama çok acilen hayvancılık sektörüne kalıcı çözümler içeren bir destekleme paketi lazım. Hayvancılık yapan işletmelerin ayakta kalması çok önemli. Aksi taktirde çok yakında et, süt ve yumurta dahi bulamayacağız.