Birçoğumuz beş duyu organımızın olduğunun farkındadır. Yaşantımız boyunca hissettiğimiz tüm duyguları farklı açılardan hissetmemizi sağlayan bu beş duyu organımız sayesinde hayatımızda bir anlam oluşur.

Kendimizi doğanın içinde olduğumuzu hayal edelim. Ağaçları görürüz, kuş seslerini duyarız, çiçeklerin kokusunu koklarız, havanın sıcaklığını hissederiz, ağacın dalından kopardığımız meyvenin tadına bakarız. Tüm bu duygular hayatımızın anlam bütünlüğünü oluşturur. Tabii her duyu organımız eşsizdir fakat bir duyu organımızın farklı bir yeri vardır. O da duymak.

İletişim problemlerin büyük bir kısmını duyduğumuz her sese anlam yüklemememizden kaynaklanmaktadır. Daha doğrusu, duyduğumuzu dinlememekten kaynaklanmaktadır demek daha doğru olacaktır. Dinlemek; kişilerin ve nesnelerin çıkardığı sesleri dikkatli bir şekilde algılamaktır. Dolayısıyla duymak ve dinlemek farklı bir durumdur.

Her iki kavram birbirini tamamlamasının tek geçerliliği ise etkin dinlemedir. Gelin bu etkin dinlemeye açıklık getirelim.

Dinlemek konuşmaktan daha kolay bir faaliyet olarak gözükse de aslına bakılırsa etkin dinleme şekli konuşmaktan daha zor bir faaliyettir. Yanlış anlaşılmaların ana sebebi ise etkin dinlemenin olmayışıdır. Bunun birçok örneğini aşağıda sıralıyorum vardır.

• Konuşan kişinin sözünü kesmek

• Konuşurken konsantrasyonumuzu odaklayamamak

• Sabırsız ve önyargılı olmak

• Konuşmayı bir bütün olarak algılama yerine konuyu kendi tarafımıza çekmek

Tüm bu saydıklarımız etkin dinlemenin önüne geçerek hem konuşan kişinin hem konuşanı dinleyen kişi arasında iletişim problemi oluşturur. İletişim problemi ise sosyal hayatımızda kendimizi ifade edemeyen bir sorun olarak karşımıza çıkar. Özellikle ebeveynler çocuklarını etkin bir şekilde dinlemelilerdir. Kişilik gelişiminde oldukça önemli bir rol alan etkin dinleme çocukların kendilerini en iyi şekilde ifade etmelerini sağlayarak öz güven gelişimini sağlayacaktır. Peki, nasıl etkin dinlemeliyiz? Şimdi bunları sıralayalım.

• Önyargıları bir kenara bırakarak konuya odaklanmak

• Empati kurmak

• Söz kesmeden dinleme ve soru sormak. Soru sormak karşı tarafı dinlediğinin bir göstergesidir.

• Beden dilini düzgün kullanarak dinlemenin etkinliğini arttırmak. Konuşma esnasında göz teması kurmak.

• Suçlayıcı davranışlardan sakınmak.

Dolayısıyla sadece duymak söz konusu olduğunda iletişim problemleri de olacaktır. Etkin dinlemeyi hayatın her anında kullanmamız hem kişisel hem de sosyal hayatımızın vazgeçilmez unsurlarıdır. Başarılı insanların birer etkin dinleyiciler olduğu unutulmamalıdır. Esenlikler dilerim.