Şahinbey Ziraat Odası Başkanı Ali Çolak "Fıstıktan para kazanan kesim yatırım aracı olarak kullanıyor. Sezonunda düşük fiyatlardan alıp, bu mevsimde yüksek fiyatlardan piyasaya sunuyorlar" dedi Baklava ve Tatlı Üreticileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Yıldırım, arzda sorun olmadığını, yatırımcının fıstığa yönelmesi nedeniyle fiyatların artığını söyledi. Akıncıoğlu Baklava Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Akıncıoğlu da beklentilerin üzerinde bir fiyat artışıyla karşı karşıya kaldıklarını belirtirken, Fıstık ticareti de yapan Leztat Yönetim Kurulu Başkanı Zeki Yağcı da geçtiğimiz sezon düşük rekolteden dolayı fiyatların yükseldiğini belirtti. Şahinbey Ziraat Odası Başkanı Ali Çolak dikkat çekerek, "Fıstıktan para kazanan kesim ağırlıklı olarak yatırım aracı olarak kullananlar. Sezonunda düşük fiyatlardan alıp, bu mevsimde yüksek fiyatlardan piyasaya sunuyorlar" dedi. Nizip Fıstıkçılar Kooperatifi Başkanı Ahmet Polat, üreticilerin ancak arazi, ev, araç veya evlilik nedeniyle ürününü piyasaya sürdüğünü söyledi. Tüm Kuruyemiş Sanayicileri ve İş Adamları Derneği Başkanı Murat Yıldırım, "Yaşanan fiyat artışları, oluşan stokçuluk ve buna eklenen rekolte eksikliğinden dolayı Antep fıstığı bulmakta zorluk çekiliyor" yorumunu yaptı. YILDIRIM: FATURALI ALIŞVERİŞ DEĞİL Baklava ve Tatlı Üreticileri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Yıldırım, fiyat artışının arz kaynaklı olmadığını vurgulayarak, “Önümüzdeki sezon hiç ürün olmasa bile yetecek fıstık var” dedi. Fıstık fiyatının yükselmesini ticaretin kayıt dışı yapılmasına bağlayan Yıldırım, “Fıstık alışverişini hiçbir şekilde faturalı yapılmıyor. Bu böyle olunca bir yatırım aracına dönüşüyor. Parasını değerlendirmek isteyenler fıstığa yatırım yapıyor. Hasat döneminde alım yapanlar stokluyorlar ve Ramazan ayına yakın fiyatın artacağı beklentisi ile beklemeye geçiyorlar. Piyasada ürün var, kimse ben ürün bulamıyorum konusunu şu ana kadar dile getirmedi” dedi. YÜKSEK FİYAT BEKLENTİSİ Geçen ay bütün baklavacılar olarak Gaziantep’e gittiklerini ve fıstıkçılarla toplantı yaptıklarını aktaran Yıldırım, “Toplantı sonrası bir ay fıstık fiyatında bir hareketlenme olmadı. Ama geçtiğimiz 15 gün öncesinden başladılar fiyatları yükseltmeye ve baklavalık iç fıstığın kilogram fiyatı 450 liradan 600 liraya kadar yükseldi. Fıstıkçılar arasında Ramazan yaklaşıyor diye 700 lira olacak, 750 lira olacak diye laflar dolaşıyor. Bu yüzden ürününü satmak isteyen de satmıyor” diye konuştu. AKINCIOĞLU: SÜREKLİ ARTIYOR Akıncıoğlu Baklava Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Akıncıoğlu da beklentilerin üzerinde bir fiyat artışıyla karşı karşıya kaldıklarını söyledi. Akıncıoğlu, “Fıstık fiyatlarında ciddi oranda artış yaşandı. Zaten maliyetler sürekli artıyor ama bu son zamma anlam veremedik. Yeni yılla birlikte baklava fiyatlarına zaten zam yapıldı. Fıstıktaki artışın ardından bir zam daha kaçınılmaz” diye konuştu. YAĞCI: DÜYÜK REKOLTE ETKEN Fıstık ticareti de yapan Leztat Yönetim Kurulu Başkanı Zeki Yağcı da geçtiğimiz sezon düşük rekolteden dolayı fiyatların yükseldiğini belirtti. Stokçuluktan kaynaklanan bir sorun olmadığını dile getiren Yağcı, “Mutlaka elinde tutanlar vardır ama tüccarın gücü buna yetmez. Ambarcılıkla piyasa bu kadar yükselmez. Esnafın elinde piyasayı bozacak kadar fıstık yok. Esnafın sattığı fiyata tekrar alamama endişesi de var ama fıstık artık ev, araba gibi yatırım aracı oldu. Piyasaların da çeşitli beklentileri var. Bu beklentilerin kırılması lazım” ifadelerini kullandı. ÇOLAK: ÇİFTÇİNİN ELİNDE ÜRÜN YOK Şahinbey Ziraat Odası Başkanı Ali Çolak ise çiftçinin elinde ürün olmadığını dile getirdi. “Uzun zamandır fıstığın stoklandığını söylüyoruz” diyen Çolak, şu görüşleri dile getirdi: “Çiftçinin stok yapma gibi bir imkânı yok. Çünkü zaten zor şartlarda borçlu bir şekilde üretim yapıyor. Hasattan hemen sonra da ürününü satıyor. Fıstıktan para kazanan kesim ağırlıklı olarak yatırım aracı olarak kullananlar. Sezonunda düşük fiyatlardan alıp, bu mevsimde yüksek fiyatlardan piyasaya sunuyorlar. Bölgemiz kurak bir bölge ve her yıl kuraklık artıyor. Bu yıl yüksek rekolte bekleniyor ama kuraklık olursa beklenen olmayacak. Bu yüzden çiftçinin de desteklenmesi gerekiyor ki, ürün artsın, ürün artsın ki hem fiyatlar düşsün hem de çiftçi kazansın.” POLAT: TÜCCARIN ELİNDE MAL YOK Şu an tüccarın elinde ürün bulunmadığını belirten Nizip Fıstıkçılar Kooperatifi Başkanı Ahmet Polat, üreticilerin ancak arazi, ev, araç veya evlilik nedeniyle ürününü piyasaya sürdüğünü söyledi. Polat, önümüzdeki hasat dönemi için ağaçlarda yeteri kadar kara göz görülmemesinden dolayı fiyatın etkilediğini kaydetti. Polat, “Dört ay önce kabuklu boz kavlak fıstığın kilosu 150 liraydı, bugün ise 240 liraya kadar yükselmiş bulunuyor. Yılbaşından sonra tüccarın fıstık talebini piyasadaki fıstık arzı karşılamadı. Talep karşılanmayınca fiyat yukarı doğru hareketlendi ve çiftçinin piyasaya arzı yok. Çiftçinin ürününü çıkarmamasının nedeni 2023 mahsulünün az gözükmesinden kaynaklanıyor. Kırmızı kabuklu fıstık fi yatında şu an yüzde 100’e yakın artış var. Sezonda kilosu 100 lira iken, şu an 200 lira. Diğer yandan fi yatların artmasının nedeni bölgenin insanı ürünü yatırımı aracı olarak görmesinden kaynaklanıyor” dedi. Son iki üç yıldır piyasayı çiftçinin kontrol etmeye başladığını kaydeden Polat, herkesin tüccarı suçladığını ancak en büyük kaybı kendilerinin yaşadığını aktardı. Polat, “İki yıldan bu yana tüccarlar olarak tonaj kaybına uğradık. Geçen yıl ayda 80 ton satarken, şu an 20-30 ton satabiliyoruz, satışlar yüzde 60 düştü. İşletme giderlerimiz 5 kat arttı. Tüccarlar olarak yatırım ve istihdam yapma şansımız kalmadı” diye konuştu. YILDIRIM: MEKANİZMA ÇALIŞMIYOR Antep fıstığını bir yatırım aracı olarak görüp, arzın yüksek olduğu dönemlerde ürün alımı yaparak stoklandığını belirten Tüm Kuruyemiş Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (TÜKSİAD) Başkanı Murat Yıldırım, fıstığın daha sonra yüksek fiyatlardan satışa sunulduğunu aktardı. Fıstıkta taban ve tavan fiyatı uygulamasının olmadığına dikkat çeken Yıldırım, “Piyasada fiyat regülasyonunu sağlayacak bir denetim mekanizmasının bulunmaması gibi nedenlerden dolayı fıstık fiyatlarında engellenemeyen fahiş fiyat artışları görülüyor. 2022 yılı ocak ayında serbest piyasada kilogram başına ortalama 60 TL’den işlem gören Kuru Kırmızı Kabuklu Antep fıstığı, 2023 yılı ocak ayında yüzde 325 oranında bir artışla yaklaşık 200 TL’den işlem görüyor. Yaşanan fiyat artışları, oluşan stokçuluk ve buna eklenen rekolte eksikliğinden dolayı Antep fıstığı bulmakta zorluk çekiliyor. Yıllara göre verim kayıpları fıstık fi yatlarının iç piyasada fahiş oranlarda artmasına, fıstık ihracatçılarının ise dünya pazarlarındaki rekabet güçlerinin zayıflamasına neden oluyor” dedi. DÜNYA -