Ertelemenin arka planında ise kamuoyunda “Kovid infaz düzenlemesi” olarak bilinen ve pandemi döneminde oluşan infaz eşitsizliklerinin giderilmesine yönelik çalışmanın pakete eklenip eklenmeyeceği tartışması bulunuyor.
Pandemi döneminin mirası: Geçici Madde 10
Kovid-19 nedeniyle açık cezaevindeki hükümlülerin durumunu düzenlemek amacıyla 14 Temmuz 2023’te yürürlüğe giren Geçici Madde 10, infaz sürecinde iki temel uygulama getirdi.
Buna göre açık cezaevinde izinde olan ve cezasının bitimine 5 yıl veya daha az kalan hükümlüler, hiçbir talep şartı aranmaksızın denetimli serbestliğe çıkarıldı.
Ayrıca açık cezaevine ayrılmasına 3 yıl veya daha az kalan hükümlülere de 3 yıl erken denetimli serbestlik hakkı tanındı.
Terör ve örgütlü suçlar ise kapsam dışı tutuldu.
Bu düzenleme ile binlerce hükümlü erken tahliye edildi.
Eşitsizlik tartışması nasıl doğdu?
Düzenlemeden yalnızca 31 Temmuz 2023 öncesinde suç işleyip cezaevine girenler yararlandı.
Aynı tarihte suç işlediği hâlde henüz hükmü kesinleşmediği için cezaevine girmemiş olanlar kapsam dışı kaldı.
Bu durum infaz süreçlerinde ciddi eşitsizlik eleştirilerini beraberinde getirdi. Ayrıca pandemi döneminde denetimli serbestlik süresinin 3 yıl olarak uygulanmasının ardından yeniden 1 yıla düşürülmesi tepkileri artırdı.
AK Parti çalışmayı hazırladı ancak beklemeye aldı
AK Parti, cezaevlerindeki yoğunluk ve siyasi partilerden gelen talepler doğrultusunda eşitsizliğin giderilmesi için bir çalışma hazırladı. Teklif geçen yasama döneminde Meclis gündemine kadar geldi ancak daha kapsamlı değerlendirme gerekçesiyle ertelendi. Kulislerde, bu adımın “Terörsüz Türkiye” süreci kapsamında daha geniş bir infaz reformunun ileride ele alınması için atıldığı konuşulmuştu.
Cezaevlerinde rekor kapasite aşımı
Adalet Bakanlığı’nın 3 Kasım 2025 tarihli verileri cezaevlerindeki krizi gözler önüne seriyor:
Türkiye genelinde 428 bin 267 tutuklu ve hükümlü bulunurken kapasite 302 bin 886.
Yani cezaevleri 125 bin kişilik kapasite aşımıyla karşı karşıya. Bu durum infaz düzenlemesine yönelik beklentiyi güçlendirdi.
11. Yargı Paketi ve MHP teması ertelemeyi getirdi
Dolandırıcılık, trafik suçları ve sanal bahis gibi alanlarda ağır yaptırımlar içeren 11. Yargı Paketi gündeme geldiğinde infaz düzenlemesinin de pakete eklenmesi yönünde beklenti oluştu.
Ancak paket hazırlanırken infaz başlığına yer verilmedi.
Bu gelişmenin ardından MHP, düzenlemenin pakete eklenmesi konusunda ısrarcı oldu.
MHP’li Feti Yıldız ve Erkan Akçay ile AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler arasında kritik görüşmeler gerçekleşti. Bu temasların ardından, paketin Meclis’e sunulması ertelendi.
Abdullah Güler yaptığı açıklamada: “Pandemi dönemindeki infaz düzenlemesinin ardından ortaya çıkan farklılıkların farkındayız, kapsamlı bir çalışma yürütüyoruz” ifadelerini kullandı.
Siyasi dengeler belirleyici olacak
-
AK Parti, infaz reformunun daha geniş bir paket içinde ele alınması eğiliminde.
-
MHP, terör suçlarının kapsam dışında tutulmasında kararlı.
-
DEM Parti, terör suçlarının da kapsama alınmasını talep ediyor.
Siyasi partilerin farklı görüşleri nedeniyle düzenlemenin kapsamı üzerinde yoğun pazarlık yürütülüyor.
50 bin kişilik tahliye ihtimali
Çalışmanın mevcut hâliyle yasalaşması durumunda yaklaşık 50 bin hükümlünün ilk etapta tahliye olabileceği değerlendiriliyor. Bu sayı, cezaevlerindeki aşırı yoğunluğu azaltmak açısından kritik görülüyor.
Gözler AK Parti ve Adalet Bakanlığı’nda
Önümüzdeki günlerde AK Parti’nin etki analizi ve MHP ile yürütülecek yeni temaslar, infaz düzenlemesinin kapsamı ve zamanlamasını belirleyecek. Düzenlemenin 11. Yargı Paketi’ne eklenip eklenmeyeceği ise hâlâ belirsizliğini koruyor.
