19 Temmuz tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 7186 Sayılı Torba Yasa ile Varlık Barışı düzenlenmesi yeniden getirildi. Geçmişe dönüp baktığımızda 2008 yılından bu yana benzer düzenlemeler altıncı defa yapıldı.
Varlık Barışına geçmeden önce torba yasa ile getirilen düzenlemelerden kısaca bahsetmek istiyorum.
• Varlık barışı uygulaması,
• Tahsil imkanı kalmaması nedeniyle kayıttan düşülen kredilerin değersiz alacak sayılması,
• Faktoring şirketleri tarafından ayrılan özel karşılıkların kurumlar vergisi matrahının tespitinde dikkate alınması,
• Finansal yeniden yapılandırma düzenlemesinde vergi istisnaları,
• Elektrik motorlu otomotiv üretilmesinin tercih edilmesinin vergisel yönden desteklenmesi,
• Yurt dışı çıkış harcının 15 liradan 50 liraya yükseltilmesi,
• Bazı mükelleflerin gelir vergisi açısından hasılat esaslı kazanç tespiti yoluyla vergilendirilmesine olanak sağlanması.
Yasanın en önemli sayılabilecek düzenlemesi varlık barışı bölümüdür. Uygulama süresi yeni biten Varlık Barışı uygulaması küçük bazı değişikliklerle bu torba yasa ile yeniden getirilmiştir.
Varlık barışı uygulaması ile gerçek veya tüzel kişilerin yurt dışında ve yurt içinde bulunan varlıklarının ülke ekonomisine kazandırılması ve bu varlıkların kayıt altına alınarak izlenebilir olması amaçlanıyor. Ülkemizin ciddi tasarruf açığı ve kaynak ihtiyacı dikkate alındığında atılan adım oldukça önemli.
Ancak sürekli benzer düzenlemelerini uygulamaya konulması, önceki düzenlemelerden beklenen faydaların sağlanmadığını gösteriyor.
Yeni varlık barışı, daha önce uygulanan yasalarla yapılan düzenlemelere bazı yönleriyle benzemekte, bazı yönleriyle de farklılık göstermektedir.
Varlık Barışının Kapsamı;
Varlık Barışının kapsamına,
• Yurt dışında bulunan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları,
• Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve yurt içinde bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan; para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar
girmektedir.
Söz konusu varlıkların, hangi tarih itibariyle sahip olunduğunun bir önemi bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, yeni varlık barışı kapsamına, öncekilerden farklı olarak tam mükellefiyete tabi gerçek kişiler ile kurumların yurt dışından elde ettikleri bazı kazançlar (Türkiye’de bulunmayan kurumlara ilişkin iştirak hisselerinin satışından doğan kazançları gibi) dahil edilmemiştir.
Yurt Dışında Bulunan Varlıklar;
Yurt dışında bulunan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçlarını, bu maddedeki hükümler çerçevesinde, 31/12/2019 tarihine kadar Türkiye’deki banka veya aracı kuruma bildiren gerçek ve tüzel kişiler, söz konusu varlıkları serbestçe tasarruf edebileceklerdir.
Banka ve aracı kurumlar, kendilerine bildirilen varlıklara ilişkin olarak %1 oranında hesapladıkları vergiyi, bildirimi izleyen ayın 15. günü akşamına kadar vergi sorumlusu sıfatıyla bir beyanname ile bağlı bulunduğu vergi dairesine beyan edecek ve aynı sürede ödeyeceklerdir.
Bildirilen varlıkların, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren 3 ay içinde Türkiye’ye getirilmesi veya Türkiye’deki banka ya da aracı kurumlarda açılacak bir hesaba transfer edilmesi şarttır.
Ayrıca;
Bu varlıkların Türkiye’ye getirilmeden yurt dışında kullanılan kredilerin kapatılmasında ya da sermaye avanslarının Türkiye’ye getirilmek suretiyle karşılanmış olması halinde, defter kayıtlarından düşülmesi kaydıyla bu yasa hükümlerinden yararlanılması mümkündür.
Mükellefler, bu madde kapsamında Türkiye’ye getirilen varlıklarını, dönem kazancının tespitinde dikkate almaksızın işletmelerine dâhil edebilecekleri gibi aynı varlıkları vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate almaksızın işletmelerinden çekebilecekleridir.
Yurt İçinde Bulunan Varlıklar;
Gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerince sahip olunan ve Türkiye’de bulunan ancak kanuni defter kayıtlarında yer almayan para, altın, döviz, menkul kıymet ve diğer sermaye piyasası araçları ile taşınmazlar, 31/12/2019 tarihine kadar vergi dairelerine beyan edilecektir.
Beyan edilen söz konusu varlıklar, 31/12/2019 tarihine kadar, dönem kazancının tespitinde dikkate alınmaksızın kanuni defterlere kaydedilebilecektir. Bu takdirde, söz konusu varlıklar vergiye tabi kazancın ve kurumlar için dağıtılabilir kazancın tespitinde dikkate alınmaksızın işletmeden çekilebilecektir.
Ayrıca, bu kapsamda beyan edilen taşınmazların ayni sermaye olarak konulmak suretiyle işletme kayıtlarına alınması hâlinde, sermaye artırım kararının beyan tarihi itibarıyla alınmış olması ve söz konusu kararın beyan tarihini izleyen onuncu ayın sonuna kadar ticaret siciline tescil edilmesi kaydıyla, bu madde hükümlerinden faydalanılabilecektir.
Vergi dairelerine beyan edilen varlıkların değeri üzerinden %1 oranında vergi tarh edilecek ve bu vergi, tarhiyatın yapıldığı ayı izleyen ayın sonuna kadar ödenecektir.
Ödenen Verginin Gider Yazılamaması;
Bu kapsamda ödenen vergi, hiçbir suretle gider yazılamayacak ve başka bir vergiden mahsup edilemeyecektir. Türkiye’ye getirilen veya kanuni defterlere kaydedilen varlıkların elden çıkarılmasından doğan zararlar, gelir veya kurumlar vergisi uygulaması bakımından gider veya indirim olarak kabul edilmeyecektir.
Vergi İncelemesi ve Vergi Tarhiyatı Yapılmaması;
Bu kapsamda bildirilen veya beyan edilen varlıklar nedeniyle yasada ki şartların yerine getirilmesi kaydıyla hiçbir suretle vergi incelemesi ve vergi tarhiyatı yapılmayacaktır.
