Ülkemizde en fazla değişen kanunların başında vergi kanunları gelmekte. Yine bir dizi düzenlemeyi kapsayan Vergi Usul Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapan Kanun Teklifi, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonundan geçerek Genel Kurula geldi. Yapılması planlanan değişikliklerden önemli gördüğüm satırbaşlarına yazımda kısa kısa değineceğim.
  • 4 üncü Geçici Vergi Dönemi Kaldırılıyor ve Kurumlar Vergisi Beyan Dönemi Mart Ayı Oluyor;
Tasarıya ile geçici vergi dönemleri 1.1.2022 tarihinden itibaren üç döneme düşürülüyor. Dördüncü geçici vergi dönemi kaldırılarak, kurumlar vergisi beyannamesinin verilme süresi bir ay öne çekilerek Mart ayı oluyor.
  • Gelir Vergisi Beyannamesinin Verilme Süresi de Bir Ay Öne Çekiliyor;
Tasarı ile Gelir Vergisi Kanununda yapılması öngörülen değişiklikle, bir takvim yılında elde edilen gelirlerin Mart ayı yerine Şubat ayında yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecek şekilde düzenleme yapılıyor.
  • Basit Usule Tabi Olan Mükelleflerin Ticari Kazançları Gelir Vergisinden İstisna Tutuluyor;
Kanun teklifi ile basit usulde vergilendirilen mükelleflerin ticari kazançları, gelir vergisinden istisna edilmektedir. İstisna kapsamındaki bu kazançlar için yıllık beyanname verilmeyecek ve diğer gelirler dolayısıyla beyanname verilmesi halinde de bu kazançlar beyannameye dâhil edilmeyecektir.Yaklaşık 850 bin civarında basit usulde vergilendirilen esnafı ilgilendiren tasarıda yıllık cirosu 240 bin liranın altında olan mükellefler gelir vergisinden istisna tutulacak.
  • Genç Girişimciye KDV İstisnası;
Ticari, zirai veya mesleki faaliyeti nedeniyle adlarına ilk defa gelir vergisi mükellefiyeti tesis olunan ve mükellefiyet başlangıç tarihi itibarıyla yirmi dokuz yaşını doldurmamış tam mükellef gerçek kişilerin, faaliyete başladıkları takvim yılından itibaren üç vergilendirme dönemi boyunca elde ettikleri bu kazançlarının 75.000 Türk lirasına kadar olan kısmı, belirli şartlar dahilinde gelir vergisinden müstesna tutulmuştu. Tasarı ile bu kazançlara konu teslim ve hizmetler KDV istisnası kapsamına da alınmaktadır.
  • Vergiye Uyumlu Mükelleflerin Vergi İndiriminden Faydalanabilme Şartları Esnetiliyor;
İndirimden yararlanma koşulu olan indirimin hesaplanacağı beyannamenin ait olduğu yıl ile önceki iki yılda haklarında tarhiyat yapılmamış olması koşulu, artık yapılan tarhiyatların kesinleşmesine bağlanmaktadır. Dolayısıyla maddede belirtilen süre içerisinde haklarında tarhiyat yapılmış olmakla birlikte tarhiyatın kesinleşmemiş olması halinde de mükellefler anılan indirimden yararlanabileceklerdir. Bununla birlikte, söz konusu süre içerisinde kesinleşen tarhiyatın her sene yeniden belirlenen indirim tutarı üst sınırının (1.500.000.- TL) %1 inden az olması durumunda da indirimden yararlanma şartları ihlal edilmiş sayılmayacaktır.
  • Yeniden Değerleme İmkânı Tekrar Geliyor;
Bilindiği üzere 1.1.2004 tarihinden itibaren yürürlüğe girmek üzere, “Yeniden Değerleme” başlıklı mükerrer 298 inci maddenin başlığı “Enflasyon düzeltmesi ve yeniden değerleme oranı” olarak değiştirilmiş ve ilgili madde hükmünden yeniden değerleme uygulaması kaldırılmıştı.Tasarıya göre, tam mükellefiyete tabi ve bilanço esasına göre defter tutan gelir veya kurumlar vergisi mükellefleri (enflasyon düzeltmesi yapanlar ile kayıtlarını Türk para birimi dışında başka bir para birimiyle tutmalarına izin verilenler hariç) enflasyon düzeltmesi yapma şartlarının gerçekleşmediği hesap dönemlerinin sonu itibarıyla, bilançolarına dâhil bulunan amortismana tabi iktisadi kıymetlerini ve bunlar üzerinden ayrılmış olup bilançolarının pasifinde gösterilen amortismanları bazı şartlar doğrultusunda yeniden değerleyebileceklerdir.
  • Amortisman Uygulamasına Esneklik Kazandırılıyor;
Yapılması öngörülen değişiklikle, işletme aktifine yeni kaydedilecek amortismana tabi iktisadi kıymetler için aktife girme tarihinden itibaren günlük esasa göre amortisman ayrılabilmesi bir seçimlik imkân olarak mükelleflere tanınmakta ve bunun yanı sıra daha uzun faydalı ömürler dikkate alınarak amortisman sürelerini uzatabilme imkânı getirilmektedir.
  • Şüpheli Alacak Uygulamasında Dava ve İcra Takibine Değmeyecek Derecede Küçük Olan Alacaklara İlişkin Azami Tutar Belirleniyor;
Tasarı ile dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük olan alacaklara ilişkin 3.000 TL’lik bir azami tutar belirlenerek bu konudaki belirsizlik giderilmektedir. Diğer taraftan şüpheli alacak hükümlerinin işletme hesabı esasında defter tutan mükellefler açısından da uygulanabilmesine imkân tanınmaktadır.
  • Yurt Dışından Getirilen Sermayeye Daha Fazla Nakdi Sermaye Artırımı İndirim İmkânı;
Bilindiği üzere, sermaye şirketlerinin ilgili hesap dönemi içinde, ticaret siciline tescil edilmiş olan ödenmiş veya çıkarılmış sermaye tutarlarındaki nakdi sermaye artışları veya yeni kurulan sermaye şirketlerinde ödenmiş sermayenin nakit olarak karşılanan kısmı üzerinden Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından indirimden yararlanılan yıl için en son açıklanan "Bankalarca açılan TL cinsinden ticari kredilere uygulanan ağırlıklı yıllık ortalama faiz oranı" dikkate alınarak, ilgili hesap döneminin sonuna kadar hesaplanan tutarın %50'sinin kurum kazancından indirilebileceği hüküm altına alınmıştır.Kanun Teklifinde öngörülen değişiklikle, söz konusu %50 oranının yurt dışından gelen sermaye payları için %75 olarak uygulanması yönünde düzenleme yapılmaktadır.
  • Yatırıma Katkı Tutarının %10’luk Kısmının ÖTV ve KDV Hariç, Diğer Vergi Borçlarından Terkin Edilmesine Olanak Sağlanıyor;
Bilindiği üzere; Kurumlar Vergisi Kanununda yer alan indirimli kurumlar vergisinde, mükellefler yatırım teşvik belgesi kapsamında yapmış oldukları yatırımlar nedeniyle hak kazandıkları yatırıma katkı tutarlarını, gerek yatırım tamamlandıktan sonra elde ettikleri gelirlerine, gerekse de yatırım döneminde diğer faaliyetlerinden elde ettikleri gelirlerine indirimli oranda kurumlar vergisi uygulamak suretiyle kullanabilmektedirler.Tasarı ile yatırım katkı tutarının %10'luk kısmı, kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken ayı takip eden ikinci ayın sonuna kadar talep edilmesi şartıyla, ÖTV ve KDV hariç olmak üzere tahakkuk etmiş diğer vergi borçlarından terkin edilmek suretiyle kullanılabilecektir. Bu tutar ile birlikte bu tutarın bir katı, vazgeçilen yatırıma katkı tutarı olarak toplam yatırıma katkı tutarından düşülecektir.
  • Vergi İncelemesi Sırasında Pişmanlıkla Beyan;
Bilindiği üzere, vergi incelemesinin başlaması ile birlikte incelemeye alınan mükellefin pişmanlıkla beyanname verme imkânı ortadan kalkmaktaydı.Yapılması öngörülen değişiklik ile mükelleflerin, haklarında yapılmakta olan vergi incelemesi ya da yapılan takdire sevk işlemine ilişkin vergi türünden farklı vergi türü için pişmanlıkla beyanname verebilmesi mümkün hale gelmektedir.
  • 5.000 Türk lirasını Aşan Usulsüzlük ve Özel Usulsüzlük Cezalarının Uzlaşma ve Tarhiyat Öncesi Uzlaşma Yolu Açılıyor;
Tasarı ile 5.000 Türk lirasını aşan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları uzlaşma ve tarhiyat öncesi uzlaşma kapsamına alınmakta, bu değişikliğe bağlı olarak da Kanunun ilgili maddesinde düzenlenen sürede ödenmesi durumunda üzerinde uzlaşılan cezanın %25’inin indirilmesi sağlanmaktadır. Diğer taraftan 5.000 Türk lirasını aşmayan usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezaları için ise indirim oranının %50 artırımlı olarak uygulanabilmesi sağlanmaktadır.
  • Vergi İncelemesi Şartlarında Değişiklik Yapılıyor,
Vergi incelemeleri, esas itibariyle incelemeye tabi olanın iş yerinde yapılmaktadır. Ancak Vergi Usul Kanununda yapılması öngörülen değişiklikle, vergi incelemelerinin, inceleme elemanının dairesinde uzaktan yapılabilmesine imkân sağlanmaktadır.Ayrıca Vergi incelemelerine, mükellef ile birlikte imzalanan incelemeye başlama tutanağı düzenlenerek başlanılmakta iken kanun teklifi ile incelemeye tutanak düzenlenerek başlanılmayacak, bunun yerine mükellefe yapılacak “yazılı bildirim” ile incelemeye başlanacaktır.
  • Sosyal Medyadan Elde Edilen Kazançların Bir Kısmına İstisna Getirilmesi;
Tasarı ile sosyal medya üzerinden paylaşım yapan sosyal içerik üreticilerinin elde ettikleri kazançlar ile mobil cihazlarda uygulama geliştirenlerin bu uygulamalardan elde ettikleri kazançların GVK’nin 103 üncü maddede yazılı tarifenin dördüncü gelir diliminde yer alan tutarı (2021 yılı için 650.000 TL) aşmamak kaydıyla istisna kapsamına alınmaktadır.Bu istisnadan faydalanılabilmesi için Türkiye’de kurulu bankalarda bir hesap açılması ve bu faaliyetlere ilişkin tüm hasılatın münhasıran bu hesap aracılığıyla tahsil edilmesi şarttır.Bankalar, bu kapsamda açılan hesaplara aktarılan hasılat tutarı üzerinden, aktarım tarihi itibarıyla %15 oranında gelir vergisi tevkifatı yapmak ile yükümlü olacaklardır. Bu tutar üzerinden 94 üncü madde uyarınca ayrıca tevkifat yapılmayacaktır.
  • Tarımsal Destekleme Ödemelerine İstisna Getirilmesi;
Yapılması öngörülen değişiklik ile kamu kurum ve kuruluşları tarafından çiftçilere yapılan destek ödemeleri gelir vergisinden istisna edilmekte ve bu ödemelerden herhangi bir vergi kesintisi yapılmaması sağlanmaktadır.Tasarı yasalaştıktan sonra, önemli gördüğüm hususları daha detaylı bir şekilde sizlerle paylaşmaya devam edeceğim.Tüm okuyucularıma sağlıklı günler dilerim.