2018 yılında Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü'nün (UNESCO) geçici listesine alınan ve yapılan restorasyon çalışmalarının ardından turizme kazandırılan Gaziantep'in tarihi altyapısı olarak bilinen, yer altı su tesisleri ve içme suyu şebekesi kasteller ile livaslar, günümüzde de halen canlılığını koruyor. Türk mimarisinde sadece Gaziantep'te bulunan ve 1282 yılında inşa edilen kasteller, içinde tuvaleti, yıkanma yeri, dinlenme ve abdest alma yerleri, çamaşır, yün yıkama mekanları ve bazılarında namaz kılma alanlarını da barındırıyor.
Gaziantep'te 20 kastelden 6'sı varlığını koruyor
Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde sadece Gaziantep'te rastlanan yer altı su tesisleri kastel ve livaslar, geçmişin su dağıtım sistemi olarak bilinirken, bu yapıların turizme kazandırılması noktasında yapılan çalışmalar da sonuç vermeye başladı. Kastellerin evlerin modern manada şehir içme suyuna kavuştuğu ve çeşmelerin yapıldığı tarihe kadar önemini koruduğu biliniyor. Kentte 13 ve 16'ıncı yüzyıllarda yapıldığı tahmin edilen, geçmiş dönemde yaklaşık 20 kastelden 6'sı varlığını koruyor. Geçmiş dönemin şartlarında su sistemi aracılığıyla evlerin altından geçen "Livas" adı verilen su yolları ile her eve su ulaşımını sağladığı da biliniyor.
Yerli ve yabancı turistlerden tarihi kastel ve livaslara yoğun ilgi
Şahinbey Belediyesi'nin yaptığı restorasyon çalışmaları sonucunda turizme kazandırılan, Selçuklu ve Osmanlı mimarisinden de izler taşıyan kasteller, yerli ve yabancı turistlerin büyük ilgisini çekiyor. Her geçen gün artan ziyaretçi akını ile yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağı olan kasteller, turistleri kendine hayran bırakıyor.
