Yasadışı faaliyetlerden elde edilen para, mal veya değerleri ifade eden kara para; uyuşturucu ve insan kaçakçılığı, terörizmin finansmanı, yolsuzluk, kumarhane gelirleri, vergi kaçakçılığı gibi suç faaliyetlerinden kaynaklanıyor. Ortak nokta ise elde edilen gelirin yasadışı yollarla kazanılması ve izlenemez hale getirilmeye çalışılması.

Kara para türleri

Kara para, kaynağına göre iki grupta inceleniyor:

  • Birinci grup: Başlangıcından itibaren yasadışı faaliyetlerden elde edilen paralar (örneğin uyuşturucu ve silah kaçakçılığı).

  • İkinci grup: Yasal faaliyetlerden elde edilip, sahte fatura düzenlenerek veya belgeler tahrif edilerek vergiden kaçırılan paralar.

Kara para aklama nedir?

Türkiye’de kara para kavramı, 19 Kasım 1996’da yürürlüğe giren 4208 sayılı Kanun ile tanımlandı. 2006’da yürürlüğe giren 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanun ile kavram “suç geliri” olarak değiştirildi. Türk Ceza Kanunu’nun 282. maddesi, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçunu düzenliyor.

Buna göre, alt sınırı altı ay veya daha fazla hapis cezası gerektiren bir suçtan elde edilen gelirleri gizlemek ya da meşru göstermek amacıyla farklı işlemlere tabi tutan kişiler, 3 yıldan 7 yıla kadar hapis ve 20 bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılıyor.

Kara para aklama yöntemleri

Kara para aklamada en sık kullanılan yöntemler arasında şunlar yer alıyor:

  • Nakit paranın kuryeler aracılığıyla yurt dışına çıkarılması

  • “Şirinler yöntemi” ile işlemlerin bölünerek farklı kişiler üzerinden yapılması

  • Vergi cennetlerinde finansal işlemler

  • İnternet ve online bankacılık üzerinden aklama

  • Yüksek meblağlı işlemleri küçük parçalara ayırarak kayıt dışı hale getirme

  • Kağıt üstünde kurulan hayali şirketler

  • Kumarhane ve gazinolarda fiş alım-satımı

    Yılmaz’dan ulaşım desteği
    Yılmaz’dan ulaşım desteği
    İçeriği Görüntüle

  • Döviz büfeleri üzerinden nakit paranın sisteme sokulması

  • Erotizm içerikli telefon hatları (“900’lü hatlar”)

  • Piyango ve talih oyunları bileti devri

Cezai yaptırımlar

TCK’nın 282. maddesi kapsamında kara para aklamanın cezası 3 ila 7 yıl hapis ve adli para cezası.

  • Suçun örgütlü şekilde işlenmesi halinde ceza 6 ila 14 yıl hapis ve 40 bin güne kadar adli para cezası.

  • Kamu görevlisi veya meslek mensubu tarafından işlendiğinde ceza artırılıyor.

  • Bu suç dolayısıyla tüzel kişiler için de güvenlik tedbirleri uygulanabiliyor.

Zamanaşımı süreleri: Dava zamanaşımı 15 yıl, ceza zamanaşımı ise 20 yıl olarak belirlenmiş durumda.