Hayvancılık için çok zorlu günler kapıda. Bir yandan kurak geçen kış ve bahar mevsiminin etkileri, diğer yandan enflasyon baskısıyla hayvansal ürünlerin fiyatlarında beklenen artışların yapılamaması, Covid-19 pandemik salgınının ekonomik olarak olumsuz etkileri ve tüketicilerin ekonomik kriz nedeniyle tüketim alışkanlıkları ve miktarlarının azaltması, girdi maliyetlerinin durmaksızın ve çok yüksek bir şekilde artması gibi bir dolu olumsuz etken hayvancılığı içinden çıkılamaz bir dönemece doğru itmekte. Hadi bu başlıkları tek tek incelemeye çalışalım.Dünya genelinde de çok etkili olan kuraklık özellikle Güneydoğu Anadolu ve Doğu Anadolu bölgelerinde çok ciddi etkiler göstermekte. En temel ham madde kaynaklarımızdan olan Arpa'da bu yıl ciddi rekolte kayıpları beklenmekte. Zaten Soya Fasulyesi Küspesi ve Mısır'da küresel anlamda uzun süredir devam eden krize yurt içinde Ayçiçeği Tohumu Küspesi ve Pamuk Tohumu Küspesi ile ilgili üretim azalması ve fiyat artışı eklenince hayvancılık işletmeleri ve yetiştirici ciddi girdi maliyetleri ile yüzleşmek zorunda kaldı. Covid-19 pandemik salgını nedeniye hayvansal ürünlere olan talep de ciddi daralmalar var. Süt, peynir, yoğurt ve yumurta gibi çok temel ürünlerde bile tüketimlerin ciddi oranda düştüğü bu günlerde yetiştirici ürününü satmakta ciddi zorlanıyor. Örneğin; süt alan firmalar sütü değerlendirip satamadıkları için her zamanki gibi "Süt yağı düştü, aflatoxin çıktı vb" bahanelerle zaten sorda olan yetiştiriciyi daha da zora sokuyorlar.Girdi maliyetleri her üretim dalında olduğu gibi işletmelerin karlılığını etkileyen en önemli etkenlerden birisi. Gerek Dolar ve Euro kurundaki önlenemez artış ve gerekse de dünya ülkelerinin haklı olarak yaptıkları ham madde stoklama yarışı, Süveyş kanalının bir kaç gün bile kapalı kalması ciddi olarak ham madde fiyatlarını yükseltti. Hemen bir örnek vereyim. Bypass yağ dediğimiz enerji kaynağı 1050 - 1100 USD / Ton + %18 KDV + Nakliye iken şu anda 1750 USD / Ton + %18 KDV + Nakliye fiyatına yükseldi. Bu bir ay içinde olan bir fiyat artışı. Aynı zamanda en temel ham maddeler olan Arpa 2100 TL /ton, Mısır 1950 - 2000 TL / Ton, Buğday Kepeği 1700 - 1800 TL / Ton olunca günlük besi hayvanı maliyetleri ortalama 18 TL, Sağmal inek maliyetleri 50 TL boyutuna ulaştı.Güncel durumda besi ahırları boşalmakta ve yetiştirici yeni hayvan almakta ciddi olarak zorlanmakta. Sağmal işletmeler maliyetler altında ezilirken çiğ sütün litresine kafa bulur gibi 10 kuru zam yapılması kabul edilemez. 1 Kg şeftali 22 Tl iken, 1 kg Muz 21 TL et ve süt gibi çok meşakkatli üretilen yeri doldurulamaz ürünlere neden zam yapılamıyor. Tarım il müdürlüklerinde bedava hıyar, domates fidesi dağıtılarak bu ülkenin tarımı, hayvancılığı kurtarılamaz. Acilen sistematik, doğru ve kararlı adımlar atılmalı ve bu konuda Covid-19 salgınında olduğu gibi ÖZEL SEKTÖRDEN UZMANLARINDA OLACAĞI BİR BİLİM KURULU toplanmalı ve en az 10 yıllık bir program yapılmalı. Aksi taktirde yakında süt ve yoğurt ithal etmeye başlarız.