845 işletmenin katıldığı ankette pandemi sürecinde firmaların yaşadığı en büyük problem soruldu. Ankete katılanların yüzde 88’i nakit akışı ve tahsilatta sorun yaşadığını, yüzde 59 ile ikinci büyük sorunun ise sipariş iptalleri olduğu ortaya çıktı. Ticaret Odası Başkanı Tuncay Yıldırım, yaptıkları bu anketle salgının ticari faaliyetler üzerindeki etkilerini ölçmeyi ve ödevler çıkarmayı amaçladıklarını söyledi. Yıldırım bu arada reel sektörün pandemi sürecinin yarattığı ekonomik yıpranmadan hızlı bir şekilde çıkabilmesi için vergi borçlarında yapılandırma yapılmasının şart olduğunu söyledi. Yıldırım, vergi borçlarının yapılandırılmasının yanı sıra, mücbir sebep kapsamının genişletilmesi ve de kısa çalışma ödeneğinin yıl sonuna kadar uzatılmasının da atılması gereken adımlar arasında olduğunu belirtti. Meclis toplantısında yaptığı konuşmada GTO üyelerine yönelik yapılan Covid-19 anketinin sonuçlarını da değerlendiren Yıldırım, ankete katılan 845 işletmenin yüzde 73’ünün 10 kişi ve altında çalışanı olan işletmeler olduğunu ve sektörel dağılıma bakıldığında yüzde 15 ile tekstilin başta geldiğini aktardı. EN BÜYÜK SORUN NAKİT“Anket katılımcısı işletmelerimize pandemi sürecinde firmaların yaşadığı en büyük problemi sorduk. Yüzde 88’i nakit akışı ve tahsilatta sorun yaşadığını belirtti" diyen Yıldırım, "Yüzde 59 ile ikinci büyük sorunun ise sipariş iptalleri olduğunu söylediler. Aynı zamanda işletmelerin Yüzde 37’sinin şimdiye kadar tamamen kapalı olduğunu da gördük. 177 işletme Yüzde 50 kapasite ve üzeriyle, diğer işletmelerse Yüzde 50’nin altında kapasiteyle çalışmış. Bildiğiniz gibi yaşadığımız süreç bir ihracat kenti olan şehrimizi olumsuz etkiledi. Nisan ayında Yüzde 32 kayıp yaşadık. 2020 yılının ilk 4 ayında geçen yıla göre ihracatımız Yüzde 7,5 azaldı. Anketimizde bu konuyu da ele aldık. Katılımcıların Yüzde 68’i ihracatlarının Yüzde 50’den fazla azaldığını ifade ederken Yüzde 14’ü ihracat hacimlerinde herhangi bir değişim olmadığını belirtmiş. Bu süreçte ekonomi yönetiminin sunduğu bir takım destekler var. Bu konuda firmalarımızın davranışlarını da öğrenmek istedik. Kredi kullanmadan ziyade vergi öteleme ve kısa çalışma ödeneğinden faydalanan daha fazla.”ÇİN PAZARI ÖNEMLİGTO anketine katılan pek çok firmanın Çin pazarı müşterilerinin bize kayabileceği öngörüsünde bulunduğunu da aktaran Yıldırım, “Evet, yeni fırsatlar ele geçireceğiz. Yapmamız gereken çok şey var. Dijitalleşme yatırımlarını artırmalıyız. Sağlık ve hijyen alanlarında daha da gelişmeliyiz. Normalleşmeyle birlikte tüketim de artacak, e-ticaretin yaygınlaşması devam edecek. Bunlar birer fırsattır. Biz GTO olarak ne gerekiyorsa yapacağız. İnanıyoruz ki bu süreçten daha da güçlenerek çıkacağız. Ödevlerimize iyi çalışacak, musibeti avantaja dönüştüreceğiz. Dönüştürmek zorundayız.NORMALİMİZ DEĞİŞİYORGeçtiğimiz günlerde yapılan açıklamalarla normalleşme sürecinin güçlü bir şekilde yeni kurallarla başladığını dile getiren GTO Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay Yıldırım, “Evet normalleşme süreci başladı. Bu hepimiz açısından son derece mutluluk verici bir gelişme. Fakat es geçmememiz gereken bir nokta var: normalleşiyoruz ama normalimiz değişiyor. Yapmamız gereken de yeni normallere hızlı bir şekilde adapte olmak.” diyerek şöyle devam etti: “Örneğin 27 sektörde “Salgın yönetimi ve çalışma rehberi” yayımlandı. 1 Haziran itibariyle kafe-restoranlar açılıyor ama çalışma şekilleri 80 gün önceki gibi olmayacak. Artık manavın da, kasabın da, berberin de, ayakkabıcının da ticari faaliyetlerini yürütürken alması gereken önlemler, uyması gereken kurallar var. Güzel günler yeni normal sürecine ne kadar uyumlu olduğumuza bağlı olacak” YAPILANMA ŞARTYıldırım, "Yaşadığımız bu olağanüstü duruma karşı alınan tedbirler ve sürecin yönetimi noktasında ülke olarak çok başarılıyız. Ancak bizim gibi meslek örgütleri, gördükleri eksiklikleri dile getirerek üyelerinin sorunlarına çözüm aramak durumundadır. Bu çerçeveden baktığımızda üyelerimizden aldığımız geri bildirimler bize gösterdi ki ekonominin toparlanma sürecini hızlandırabilmek için destek uygulamaları devam etmeli. Bu noktada işletmelere verilecek en önemli destek, mevcut vergi ve SGK borçlarının yapılandırılması olacaktır. Biz vergi yükümlülüğümüzden kaçmıyoruz ama vergiyi ödeyecek parayı kazanmadık. Devlet vergi gelirlerini sürekli kılabilmek için bugün bize yapılandırma ile destek olmalı.”NACE'YE GÖRE BELİRLENMELİMücbir sebep düzenlemesinin bazı sektörleri olumsuz etkilediğini belirten Yıldırım, mücbir sebep halinin NACE koduna, yani faaliyet alanına bakılmadan genel olması gerektiğini söyledi. Yıldırım açıklamasında, “Mücbir sebep düzenlemesi bazı olumsuzluklara neden olmaktadır. İşletmelerimiz maaş, kira, kredi ödemesi, üretim için gerekli hammadde temini gibi hayati öncelikli ödemelerden dolayı vergi ödemelerini ertelemek zorunda kalıyorlar. Ancak aynı işi yapan Gelir Vergisi mükellefi mücbir sebep halinde sayılırken Kurumlar Vergisi mükellefi mücbir sebep halinde kabul edilmiyor. Öte yandan mücbir sebep halindeki bir mükellefle iş yapan başka bir mükellef kapsam dışında kalabiliyor. Mücbir sebep halinde sayılan mükellefler iş yaptırdıkları mükelleflere ödeme yapamazsa mücbir sebep halinde sayılmayan mükellefler devlete karşı mükellefiyetlerini nasıl yerine getirecek? Bu durum vergide adalet ilkesine de aykırı. Mücbir sebep hali, NACE koduna yani faaliyet alanına bakılmadan genel olmalı.”SÜRE UZAMALITuncay Yıldırım, istihdamın devamlılığı için de kısa çalışma ödeneğinden yararlanma süresinin yıl sonuna kadar uzatılmasını istedi. Başkan Yıldırım, “Sigortalılara, iş yerinde üç ayı aşmamak üzere çalışamadıkları dönem için gelir desteği sağlayan kısa çalışma ödeneği, hem işveren hem de çalışanlar için çok önemli bir destek oldu. Ancak bu olağanüstü durumun etkileri oldukça derin. İşletmelerin büyük kısmı kontrollü bir şekilde 1 Haziran itibariyle çalışıyor olsa da kapasite kullanımı ve cirolar bir müddet daha düşük seviyelerde devam edecek gibi. Dolayısıyla işletmeler, maaş ödemekte zorlanacak ve belki de istemeden çalışan sayısını azaltmak durumunda kalacak. O nedenle kısa çalışma ödeneğinden yararlanma süresinin yıl sonuna kadar uzatılmasına ilişkin bir düzenleme yapılması yerinde olacaktır.” diye konuştu.