Yeni modele göre, etkin bir koordinasyon için bazı bakanlıklar birleştirilerek bakanlık sayısı 26'dan 16'ya düşürülecek. Yeni yapılanma kapsamında bazı bakanlıkların da isimleri değişecek.BİRLEŞTİRİLEN BAKANLIKLARBuna göre, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, "Çalışma Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığı" adıyla yeni bir çatı altında birleştirildi.Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile Kalkınma Bakanlığı ise "Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı" adıyla birleştirildi. Yeni oluşturulan bakanlığın amacı, yüksek teknoloji ile küresel ve prestijli markalar üreterek yapay zekada öncü, akıllı teknolojilerde lider, bilgiyi üretmede merkez bir ülke hedefi olacak.İhracatın 500 milyar dolara yükseltilmesi ve İstanbul'un dünyanın finans merkezi olması hedefiyle, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ile Ekonomi Bakanlığı da "Ticaret Bakanlığı" adı altında birleştirildi.Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı ise "Tarım ve Orman Bakanlığı" çatısı altında bir araya geldi. Yeni bakanlık, orman arazilerinin korunarak yedi bölge, dört iklimde, her tarlanın sulandığı, yılda iki ürünün alındığı, tarımda çeşitliliğin ve verimliliğin zirveye ulaştığı, teşviklerin artarak sürdüğü, yemyeşil bir Türkiye hedefi için çalışacak.Dışişleri Bakanlığı ile Avrupa Birliği Bakanlığı da birleştirilerek, "Dışişleri Bakanlığı" çatısı altında dış politikada daha etkili, uluslararası gelişmelerde daha etkin rol oynayacak.Bu arada ekonomi alanında 6 olan ilgili bakanlık sayısı 3'e indi. Bu kapsamda, 16 yılda 3 kattan fazla artan milli geliri vizyon projelerle, ekonomik canlılık, istihdam, bilgi ve toplumsal fayda üreterek yeniden katlama hedefiyle oluşturulan sistemde ekonomi yönetimi sadeleşecek.Başbakan Yardımcılığına bağlı Hazine Müsteşarlığı yeni yapılanmada Maliye Bakanlığı çatısı altında olacak. Maliye Bakanlığının adı ise "Hazine ve Maliye Bakanlığı" olarak değiştirildi.Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığının adı ise "Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı" oldu.YENİ SİSTEMDEKİ BAKANLIKLARAdalet Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, Çalışma Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı.STRATEJİ VE POLİTİKA KURULLARICumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile oluşturulacak 9 kurul politika önerileri yapacak, bilimden, sağlık ve gıda politikalarına kadar stratejik ve uzun vadeli vizyonlar geliştirecek.Yerel Yönetim Politikaları Kurulu, Sosyal Politikalar Kurulu, Sağlık ve Gıda Politikaları Kurulu, Kültür ve Sanat Politikaları Kurulu, Hukuk Politikaları Kurulu, Güvenlik ve Dış Politikalar Kurulu, Ekonomi Politikaları Kurulu, Eğitim ve Öğretim Politikaları Kurulu, Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Kurulu adlarıyla oluşturulacak yapılanma ile sivil toplum kuruluşları, akademi ve sektör temsilcileri politika yapım sürecine doğrudan dahil edilerek ortak aklın kurumsallaştırılmasını sağlayacak.Politika önerisi geliştirecek kurullar, icra faaliyetlerini izleyerek ilerleme raporları hazırlayacak.4 OFİS AKTİF ROL OYNAYACAKYeni sistemde tüm bakanlıkları ilgilendiren konularda faaliyet yürütecek olan doğrudan Cumhurbaşkanına bağlı 4 ofis kurulacak.Finans Ofisi, İnsan Kaynakları Ofisi, Dijital Dönüşüm Ofisi ve Yatırım Ofisi adlarını taşıyacak bu birimler, insan kaynağının etkin ve verimli kullanımı, dijital dönüşüm ve hizmet kalitesinin artırılması ile Türkiye'nin yatırım alanında cazibe merkezi haline getirilmesi ve yeni finansal enstrümanların geliştirilmesinde rol alacak.Söz konusu yapılanma ile ekonomide netlik ve büyüme esas alınacak. Yeni yönetim modelinde ekonomi yönetimi; üretim, finans ve ticaret sacayaklarına oturtulacak.Yatırım Ofisi ile büyük yatırımlar desteklenerek yatırımcıların önü açılacak. Finans Ofisi ile İstanbul Dünya Finans Merkezi Projesi yürütülecek ve Türkiye cazibe merkezi haline getirilecek.Dijital Dönüşüm Ofisi ile devlet dijitalleşecek ve evraklar azalacak. Büyük veri analizi ve yapay zeka uygulamalarıyla yönetim yükü hafifleyecek, bürokrasi azalacak ve devlet hızlanacak.Bu kapsamda önceliklerden biri de Türkiye'nin siber güvenlik alanında güç kazanması olacak.İnsan Kaynakları Ofisi ile yeteneklerin keşfi sağlanacak ve kamunun performansı artırılacak.CUMHURBAŞKANI'NDA BAĞLI 8 BAŞKAN OLACAKYeni yönetim modelinde Cumhurbaşkanlığına bağlı başkanlıklarla güçlü koordinasyon ve verimli yönetim sağlanacak.Oluşturulacak Strateji ve Bütçe Başkanlığı ile bütçe planlaması ve yönetimi daha verimli hale getirilecek, bütçe performansı yakından izlenecek. Bütçe yönetimi daha verimli hale getirilerek, bütçe disiplini pekiştirilecek ve yapısal reformlar hızlanacak.Kurulacak "İletişim Başkanlığı" ile Türkiye'nin marka değeri daha da yukarı taşınacak.Bu çerçevede Türkiye'nin tezleri sade, net ve güçlü şekilde sunulacak. Geleneksel ve yeni iletişim kanalları aktif kullanılarak, stratejik ve kapsayıcı bir iletişim sağlanacak. Ön alıcı (proaktif) iletişim ile yalan haber ve algı operasyonlarının engellenmesi sağlanacak.Milli İstihbarat Teşkilatının (MİT) yeni sistemdeki adı "Milli İstihbarat Başkanlığı" olacak.Cumhurbaşkanlığı bünyesinde olacak Savunma Sanayii Müsteşarlığı da başkanlığa dönüştürülecek.Kurullar eliyle terör sorunu çok yönlü ele alınacak ve daha etkin terörle mücadele sağlanacak. Sosyal hizmetlerden savunma sanayine kadar kapsayıcı politikalar geliştirilecek.Yeni sistemle Cumhurbaşkanlığına bağlı başkanlıklar şunlar olacak: "Genelkurmay Başkanlığı, Milli İstihbarat Başkanlığı, Savunma Sanayii Başkanlığı, Milli Güvenlik Kurulu, Diyanet İşleri Başkanlığı, Devlet Denetleme Kurulu, İletişim Başkanlığı, Strateji ve Bütçe Başkanlığı."Yeniden seçilen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve 27. Dönem Milletvekilleri'nin yeminiyle resmen başlayacak olan Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi ile ülke yönetimine ilişkin tüm görev ve yetkiler sil baştan tanımlanacak.Yeni sistemde Cumhurbaşkanı, kanunların uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilecek. Ancak TBMM'nin aynı konuda kanun çıkarması durumunda, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelecek. Aynı zamanda Meclis'in çalışma sistemi de sil baştan değişiyor.TBMM GÖREV-YETKİLERİ
Yeni düzenlemede TBMM'nin görev ve yetkileri şöyle sıralanıyor:Kanun çıkarmak, değiştirmek ve kaldırmakBütçe ve kesin hesap kanun tekliflerini görüşmek ve kabul etmekPara basılmasına ve savaş ilanına karar vermekMilletlerarası anlaşmaların onaylanmasını uygun bulmakÜye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilanına karar vermekYÜRÜTME YETKİSİ
Cumhurbaşkanı yeni sistemde yürütme yetkisine ilişkin konularda "Cumhurbaşkanlığı kararnamesi" çıkarabilecek. Kanunların uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilecek.Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkartılmasına ilişkin sınırlamalar ise şöyle:Anayasa'da yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleri, siyasi haklar ve ödevler Cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle düzenlenemeyecekAnayasa'da münhasıran kanunla düzenlenmesi öngörülen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamayacak.Kanunda açıkça düzenlenen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamayacak.Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlar arasında farklı hükümler bulunması halinde, kanun hükümleri uygulanacak.TBMM'nin aynı konuda kanun çıkarması durumunda, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi hükümsüz hale gelecek.OHAL İLANIEski sistemde olağanüstü hal (OHAL) kararı Meclis'te alınıyordu. Yeni sistemde yetki Cumhurbaşkanı'na geçti. Cumhurbaşkanı'nın OHAL ilan etmesi halinde, ilan kararı TBMM onayına sunulacak. TBMM, OHAL'i kaldırabilecek ya da süresini kısaltabilecek, uzatabilecek. OHAL döneminde çıkarılacak Cumhurbaşkanlığı kararnameleri, Anayasa'da sayılan sınırlamalara tabi olmayacak. Cumhurbaşkanı; OHAL döneminde temel haklar, kişi hakları ve ödevleri, siyasi haklar ve ödevlerle ilgili de kararnameler çıkarabilecek.TASARI YOK, TEKLİF VARBakanlar aynı zamanda milletvekili olamayacağından yeni sistemde "hükümetin Meclis'e kanun tasarısı sunması" uygulaması da son buldu. Artık Meclis'te milletvekillerinin sunduğu "kanun teklifleri" görüşülecek.SANDALYE SAYISIYeni sistemle birlikte TBMM'deki milletvekili sayısı 550'den 600'e yükseltildi. Böylece salt çoğunluk sayısı da 301'e çıktı. Ancak hükümetin "güvenoyu" alma zorunluluğu kaldırıldı. AK Parti 295 milletvekilliği kazandı ve salt çoğunluğun altında kaldı. Bu nedenle kanun tekliflerini hazırlarken, öncelikli olarak Cumhur İttifakı'nı birlikte oluşturduğu MHP ile uzlaşma arayacak. Kanun teklifleri oylanırken, genel kurula katılan milletvekillerinin salt çoğunluğunun oyunun alınması yeterli olacak.ANAYASA DEĞİŞİKLİĞİ600 üyeli yeni Meclis'te Anayasa değişikliği için 400 oy gerekiyor. 360 oyun aşılması halinde ise Anayasa değişiklik teklifi referanduma sunulabilecek. Cumhur İttifakı her iki seçenek için de yeterli milletvekili sayısına ulaşamadı.ERKEN SEÇİMYeni sistemde Cumhurbaşkanı seçimleriyle Meclis seçimleri birlikte yapılacak. Meclis'i feshetme yetkisi bulunmayan Cumhurbaşkanı, milletvekili seçiminin yenilenmesine karar verirse, Cumhurbaşkanı seçimi de aynı tarihte yenilenecek. TBMM de 360 oyla (üye tam sayısının 5'te 3 çoğunluğuyla) her iki seçimin birlikte yenilenmesine karar verebilecek. Bir kişi en fazla iki defa cumhurbaşkanı seçilebilecek.SORUŞTURMA ŞARTLARIEski sistemde cumhurbaşkanı "vatana ihanet" dışındaki suçlamalarla yargılanamıyordu. Yeni sistemde Cumhurbaşkanı hakkında bir suç işlediği iddiasıyla TBMM üye tam sayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeyle (301 milletvekili) soruşturma açılması istenebilecek. Soruşturma açılması kararı ise üye tam sayısının 5'te 3'ünün gizli oyuyla (360 milletvekili) alınabilecek.400 GİZLİ OYCumhurbaşkanı hakkında, üye tam sayısının 3'te 2'si olan 400 milletvekilinin gizli oyuyla "Yüce Divan'a sevk" kararı alınabilecek. Hakkında soruşturma açılmasına karar verilen Cumhurbaşkanı, seçim kararı alamayacak. Yüce Divan'da seçilmeye engel bir suçtan mahkûm edilen Cumhurbaşkanı'nın görevi sona erecek.ATAMA YETKİSİEski sistemde Cumhurbaşkanı bir TBMM üyesini hükümeti kurmakla görevlendiriyor ve ardından Başbakan'ın kurduğu Bakanlar Kurulu'nu onaylıyordu. Yeni sistemde "Başbakan" olmadığından, bakanları doğrudan Cumhurbaşkanı belirleyecek.Eski sistemde bütçe teklifini hükümet Genel Kurul'da görüşülmek üzere Meclis'e sunuyordu. Yeni sistemde bütçe kanunu teklifini cumhurbaşkanı hazırlayıp Meclis'e sunacak.MECLİS BAŞKANI SEÇİMİSeçim sonrasında Meclis'te ortaya çıkan yeni sandalye dağılımı, Meclis Başkanı seçiminin üçüncü tura kalacağı şeklinde yorumlanıyor. Zira Meclis İçtüzüğü'ne göre, Meclis Başkanı seçilebilmek için, ilk iki turda 400 (üye tam sayısının 3'te 2'si), üçüncü turda ise 301 milletvekilinin (salt çoğunluk) oyunun alınması gerekiyor. Seçim dördüncü tura kalırsa, en yüksek oyu alan iki aday yarışacak. Son turda kim fazla oy alırsa Meclis Başkanı seçilecek. Meclis Başkanı'nın üçüncü turda seçilebilmesi için de AK Parti ile MHP'nin uzlaşması gerekiyor.
