Yüksek Mahkeme, söz konusu uygulamanın mülkiyet hakkını ihlal ettiği gerekçesiyle iptal kararını oy birliğiyle aldı.
Belediyeler artık altyapı bedeli talep edemeyecek
Resmî Gazete’de yayımlanan karara göre, belediyeler artık imar planına yakın parsellerde yapı ruhsatı almak isteyen vatandaşlardan “teknik altyapı bedeli” adı altında bir ücret talep edemeyecek.
Söz konusu bedel bugüne kadar, özellikle kanalizasyon, içme suyu, elektrik ve yol gibi altyapı hizmetlerinin finansmanında kullanılıyordu. Ancak birçok belediye, bu bedeli yerleşime açık olmayan bölgelerde dahi uygulamaya başlamıştı.
AYM: “Mülkiyet hakkı kanunsuz şekilde sınırlandı”
AYM kararında, teknik altyapı bedelinin hesaplanmasına ilişkin herhangi bir ölçüt belirlenmeden, belediyelere sınırsız yetki verilmesinin Anayasa’ya aykırı olduğu vurgulandı.
Kararda şu ifadeler yer aldı:
“Ödenmesi öngörülen teknik altyapı bedelinin hesaplanmasına ilişkin olarak herhangi bir ölçüt belirlenmeksizin yürütme organına sınırları ve kapsamı belirli olmayan bir yetki tanınmasının, mülkiyet hakkının kanunla sınırlanması ilkesiyle bağdaşmadığı sonucuna varılmıştır.”
İmar Kanunu’nda değişiklik
Kararla birlikte İmar Kanunu’nun 23. maddesinin ikinci fıkrasının ilk cümlesi yürürlükten kaldırıldı.
İptal edilen madde, teknik altyapısı bulunmayan bölgelerde ruhsat alınabilmesi için vatandaşların altyapı bedelinin bir kısmını ödemesini şart koşuyordu.
Yüksek Mahkeme, düzenlemenin hem belirsiz kriterlerle uygulandığını hem de vatandaşın mülkiyet hakkına orantısız müdahale oluşturduğunu belirtti.
9 ay sonra yürürlüğe girecek
AYM’nin iptal kararı, 9 ay sonra yürürlüğe girecek. Böylece belediyeler, bu süre içerisinde yürürlükteki uygulamaları gözden geçirerek yeni düzenlemelere hazırlanacak.
Gerekçede “kanunla sınırlama” vurgusu
Yüksek Mahkeme, kararın gerekçesinde idareye şu uyarıda bulundu:
“Anayasa’nın ilgili hükümleri uyarınca mülkiyet hakkına yönelik sınırlamalarda dikkate alınacak öncelikli ölçüt, sınırlamanın kanunla yapılmasıdır. Temel hakları sınırlayan kanunun şeklen var olması yeterli olmayıp, temel esasları, ilkeleri ve çerçeveyi belirlemiş olması gerekmektedir.”
Belediyelerin gelir kalemleri etkilenecek
Kararın yürürlüğe girmesiyle birlikte belediyelerin, altyapı yatırımlarında önemli bir gelir kalemi ortadan kalkacak. Uzmanlara göre, bu durum özellikle büyüyen kentlerde altyapı yatırımlarının finansmanında yeni kaynak arayışlarını gündeme getirecek.
Anayasa Mahkemesi’nin kararı, vatandaşların ruhsat alma sürecinde ödedikleri teknik altyapı ücretlerini sona erdirirken, belediyeler için de gelir dengesinde yeni bir dönemin başlangıcını işaret ediyor.
