HCR Mühendislik ve Danışmanlık Yönetim Kurulu Başkanı Yüksek İnşaat Mühendisi Hacer Çiftçi ile bir araya gelen Çelebi ve Catchings, deprem sonrası Gaziantep'te yaptıkları incelemelerle ilgili bilgi verdi. Çelebi, Deprem bölgelerine binalara cihazlar kurarak kayıtlar aldıklarını söyledi. Çelebi, "Kentte az hasarlı ve Orta hasarlı binalar, modern tekniklerle güçlendirilebilir. Deprem sonrası yapılan denetimlerde hatalar olabiliyor, konutların hasar durumunda değişikliler olabilir. Bu noktada güvenilir bir mühendisin giderek burada inceleme yapması, ona göre rapor vermesi gerekiyor" dedi. amerikali-jeofizik-uzmani 5.pngHASARLI YAPILAR GÜÇLENDİRİLEBİLİRKentte bulunan eski yapıların güçlendirilmesinin mümkün olduğunu söyleyen Çelebi, ‘’Eski yapıların modern yöntemlerle güçlendirilmesi mümkün. Bu noktada yapılarla ilgili yeni çıkan yönetmelikleri takip edip, binaları incelemek gerekiyor. Aynı şey depremden hasar alan binalar için de geçerli. Az hasarlı ve Orta hasarlı binalar, modern tekniklerle güçlendirilebilir. Deprem sonrası yapılan denetimlerde hatalar olabiliyor, konutların hasar durumunda değişikliler olabilir. Bu noktada güvenilir bir mühendisin giderek burada inceleme yapması, ona göre rapor vermesi gerekiyor. ’’DOĞRU MÜHENDİSLİK HİZMETİ ŞARTTürkiye’nin bir deprem ülkesi olduğu yönündeki mesajları yorumlayan Çelebi, ‘’Türkiye bir deprem ülkesidir. Deprem ülkesinde alınması gereken önemler bazı önlemler var. Vatandaş özelinde, içinde yaşadığınız binanın deprem güvenliğini gözden geçirmeniz gerekir. Yönetimler özelinde ise depreme dayanıklı şehirler inşa etmek gerekiyor. Bunun için de doğru mühendislik hizmet ve doğru denetim şart.’’FAY HATLARI TAKİP EDİLMELİOlası Adana Depremine ilişkin konuşan Çelebi, Saimbeyli’de bulunan fay hattını da takip ettiklerini söyledi. Depremlerle ilgili kesin öngörülerde bulunmaktan kaçınılması gerektiğini kaydeden Çelebi, ‘’Depremin meydana geldiği fayların devamında kalan fay hatlarında durumu takip edilmeli. Buralarda deprem olması ihtimal dahlinde’’ diye konuştu. KAYITLAR ALIYORUZDeprem bölgelerine binalara cihazlar kurarak kayıtlar aldıklarını söyleyen Çelebi, ‘’USGS’deki asıl görevim binaların cihazlarla donatılması, bu yapıların deprem esnasında davranışlarının kaydedilerek araştırılmasıdır. Bunu araştırmamızdaki asıl amaç, ‘’Deprem yönetmeliklerine nasıl bir katkı sağlayabiliriz?’’ sorusuna yanıt bulmak. Özellikle ABD’nin California Eyaletinde sıklıkla depremler meydana geliyor, USGS olarak buradaki binalara cihazlar kurarak kayıtlar alıyoruz. Kayıtları da incelemeye çalışıyoruz. Alınan kayıtlar tüm dünya ile paylaşılıyor.’’ YENİ NESİL CİHAZLAR KURULUYORUSGS bağlı birimlerin farklı farklı alanlarda deprem bölgesinde incelemelerde bulunduklarını söyleyen Çelebi, ‘’Ekibimizde bulunan Jeofizik Uzmanı Dr. Rufus Catchings, dünya çapında tanınan bir isim. Artçı şokları kullanarak, deprem bölgelerindeki fay hatlarının karakteristik özelliklerini ve haritasını ortaya çıkarabiliyor. Bu konuda yeni nesil cihazlar kuracağız. 6 kişilik bir ekip olarak çalışmalara başladık. Fay hatlarına yakın noktalarda 50 kadar şebeke kuracağız. Arkadaşlarımız daha önceden planlanan yerlere giderek, buralarda çalışmalara başladı. Yeni hazırlanan Kanun ile AFAD, yapıların ve depremlerin cihazlarla izlenmesi konusunda yetkili hale getirilecek. Eylül ayında kanunun Meclis Gündemine gelmesi bekleniyor. Bizde bu noktada katkı sağlayacağız.’’EN BÜYÜK SORUN YAPI DENETİMİTürkiye’deki en büyük sorunun yapı denetimde yaşandığını kaydeden Çelebi, "Bana göre en büyük yanlış uygulamaların kontrolünde yapılıyor. Yaşanan depremlerden ne yazık ki ders çıkarılamıyor. Türkiye’de gördüğümüz tek bir örnek var. Elazığ’da Belediye, bu tür uygulamaları çok iyi şekilde denetimini yapıyor. Fırat Üniversitesi’ndeki Akademisyen arkadaşımız Elazığ Belediyesi’ne destek vererek, iyi bir kontrol mekanizması kurulmasını sağlamış. Belediyenin bu uygulamaya başlamasının ardından meydana gelen depremlerde, kontrol edilen binalarda hiç hasar olmadığı kayıtlara alınmış. O nedenle ümit var. Doğru mühendislik hizmeti alan ve kontrol edilen yapıların yıkılması söz konusu değildir.’’FAY HATTINA UZAKLIK, ZEMİN DURUMU ÖNEMLİKahramanmaraş Merkezli 6 Şubat tarihli depremlerde, bazı illerde yıkımın büyük olduğunun hatırlatılması üzerine konuşan Çelebi, ‘’Depremin etkilediği illerde inşaat kalitesi aşağı-yukarı aynı seviyede. Jeoteknik olarak bakıldığında, temel derinliğini her yerde eşit olarak düşünelim. O zaman tek değişken, yırtılan fay hattına olan mesafe en önemli parametre oluyor. Örneğin zemin kayalık ise fay hattından gelen enerji 10 ila 30 kilometre arasında yarıya iner. 50 kilometreye geldiği zaman ise artık o enerji etkisiz kalır. Burada inşaat kalitesi, zemin durumu, sıvılaşma, etkenler ilave edildiğinde depremin etkisi büyüyebiliyor. Dünyanın her yerinde aynı durum geçerli. Fay Hattında yırtılma ne kadar büyük olursa etkisi de o denli büyük oluyor.’’