ADANA CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINA
9 Şubat 2023İHBAR EDENLER : 1) Prof. Dr. Murat Volkan Dülger (İstanbul 1 No’lu Barosu, 25818) 2) Av. Gülçin Gümüş (İstanbul 1 No’lu Barosu, 69370)
Yıldız Posta Cad. Emel Apt. No:14 D:102 Gayrettepe,
Beşiktaş/İstanbul
3) Av. Bektaş Şarklı (Gaziantep Barosu, 10028)
4) Av. Dr. Barış Günaydın (Eskişehir Barosu, 1076)
5) Av. Rıza Onur Uğurdan (İstanbul 1 No’lu Barosu, 65596)
6) Av. Sevgi Erarslan (İstanbul 1 No’lu Barosu, 55192)
7) Av. Bolkar Metin (Ankara Barosu, 35103)
8) Av. Zeliha Milli (Antalya Barosu, 7544)
9) Av. Ercan Mataracı (İstanbul 1 No’lu Barosu, 78098)
10) Av. Emrah Karatay (İstanbul 1 No’lu Barosu, 77700)
11) Av. Simge Ulusan (İzmir Barosu, 17815)
12) Av. Yaren Şen (Ankara Barosu, 40692)
13) Av. Onur Altınkan (Antalya Barosu, 4321)
14) Av. Behre Başar (Çanakkale Barosu, 958)
15) Av. Bahar Sür (İstanbul 1 No’lu Barosu, 38101)
16) Av. Erkan Cem Yeniocak (İstanbul 1 No’lu Barosu, 71314)
17) Av. Cansu Akalar Kisbet (Kocaeli Barosu, 3320)
18) Av. Damla Önay (İstanbul 1 No’lu Barosu, 70952)
19) Av. Enes Alan (İstanbul 1 No’lu Barosu, 72697)
20) Av. Ekin Topatan (Ankara Barosu, 37174)
21) Av. Öykü Namaldı (Ankara Barosu, 30094)
22) Av. Nurhan Sılaçakmak (Kayseri Barosu, 3438)
23) Av. Aslıhan Efe (İstanbul 1 No’lu Barosu 86159)
24) Av. Deniz Salman (Ankara Barosu, 32524)
25) Av. Aleyna Yılmaz (İstanbul 1 No’lu Barosu, 83151)
26) Av. Elif Fatma Kaplan (İstanbul 1 No’lu Barosu, 79597)
27) Av. Aziz Emre Yılmaz (İstanbul 1 No’lu Barosu, 78433)
28) Av. Sinem Dokur (Bursa Barosu, 6488)
29) Av. Handan Taneri (İstanbul 1 No’lu Barosu, 55016)
30) Av. Deniz Burçin Kılıç (Ankara Barosu, 35104)
31) Av. Ayşe Serra Kuman (İstanbul 1 No’lu Barosu, 63892)
32) Av. Ercan Mataracı, İstanbul 1 No’lu Barosu, 78098)
33) Av. Hazal Aslan (İstanbul 1 No’lu Barosu, 74644)
34) Av. İlkin Ovacık (Ankara 1 No’lu Barosu, 35358)
35) Av. Melisa Eda Akıncı (Antalya Barosu, 6459
36) Av. Ezel Tuğrul (Mersin Barosu, 4328)
37) Av. Aleyna Buse Çabuk (İstanbul 1 No’lu Barosu, 73929)
38) Av. Mert Bakandı (Ankara Barosu, 37273)
39) Av. Ceren Çetin (Ankara Barosu, 34818)
40) Av. Alihan Yavaş (İstanbul 1 No’lu Barosu, 85007)
41) Av. Esin Akçay (İstanbul 1 No’lu Barosu, 72382)
42) Av. Gülay Çolak Çalışkan (İstanbul 1 No’lu Barosu, 38115)
43) Av. Cevahir Tutku Bingöl (Eskişehir Barosu, 2496)
44) Av. Muhammed Türkşad Cengiz (Gaziantep Barosu, 4249)
45) Av. Ezgi Başak Akyürek Okul (Erzincan Barosu, 295)
46) Av. Didar Özalkak (İstanbul 1 No’lu Barosu, 55089)
47) Av. Şükran Bayram (İzmir Barosu, 14693)
48) Av. Büşra Korkmaz Toftaş (İstanbul 1 No’lu Barosu, 55164)
49) Av. Yeliz Özçetin (İstanbul 1 No’lu Barosu, 47630)
50) Av. Pervin Destici (İzmir Barosu, 17807)
51) Av. Elif Özdemir (İstanbul 1 No’lu Barosu, 60336)
52) Av. Ülkemdeniz Kala (Ankara Barosu, 36712)
53) Av. Seçkin Özdemir (Ankara Barosu, 37050)
54) Av. Semanur İşleyen (Kocaeli Barosu, 3806)
55) Av. Elif Bozyiğit (İstanbul 1 No’lu Barosu, 72673)
56) Av. Seyran Gümüşoğlu (İstanbul 1 No’lu Barosu, 78275)
57) Av. Ali Örmen (İstanbul 1 No’lu Barosu, 82247)
58) Av. Elif Bozyiğit (İstanbul 1 No’lu Barosu, 72673)
59)Av. Gül Melis Sır (Ankara Barosu, 41865)
60) Av. Selda Mut (Eskişehir Barosu, 2144)
61) Av. Buse Deniz Ganioğlu (Ankara Barosu, 35038)
62) Av. Metin Murat Tokdemir (Gaziantep Barosu, 2755)
63) Av. Celal Eray Draz (Ankara Barosu, 35344)
64) Av. Nazlı Cana Taşkın (Kırklareli Barosu, 522)
65) Av. Ahmet Bora Akıska (Ankara Barosu, 27330)
66) Av. Ezgi Etki Barut (İstanbul 1 No’lu Barosu, 56233)
67) Av. Kübra Gezer (Ankara Barosu, 43795)
68) Av. Gamze Koyuncu (Ankara Barosu, 37233)
69) Av. Engin Demirtuğ (Ankara Barosu, 33694)
70) Av. Dilara Erkoyuncu (Bursa Barosu, 5979)
71) Av. Zeynep Seren Polater (Bursa Barosu, 5958)
72) Av. Deniz Özkan (Ankara Barosu, 33032)
73) Av. Şaha Elif Ergin (Eskişehir Barosu, 2576)
74) Av. Merve Karadaş (Diyarbakır Barosu, 2831)
75) Av. Gamze Pınarbaşı (Bursa Barosu, 59068)
76) Av. Emire Tatlı (Mersin Barosu, 4769)
77) Av. Ümmühan Begüm Özkaya (İstanbul 1 No’lu Barosu, 60105)
78) Av. Anıl Yüksel (Eskişehir Barosu, 2409)
79) Av. Azra Kor (Ankara Barosu, 43818)
80) Av. Elif Özdağ (Mersin Barosu, 4344)
81) Av Aybala Aksoy (Mersin Barosu, 4681)
82) Av. Refiye İrem Ertem (İstanbul 1 No’lu Barosu, 69506)
83) Av. Furkan Kaya (Adana Barosu, 6324)
84) Av. Sıla Başaran (İstanbul 1 No’lu Barosu, 78851)
85) Av. Burak Gezer (Ankara Barosu, 27258)
86) Av. Hüseyin Denir Arlı, İstanbul 1 No’lu Barosu (71487)
87) Av. Emek Bilge Günday (Ankara Barosu, 35339)
88) Av. Hazal Ocaklı (İstanbul Barosu, 62689)
89) Av. Buse Sır (Ankara 2 No’lu Barosu, 1872)
90) Av. Furkan Berk Kocaman (Bursa Barosu, 5738)
91) Av. Sena Çoban (İstanbul 1 No’lu Barosu, 78415)
92) Av. Tevhide Sıla Polat (Ankara Barosu, 35384)
93) Av. Merve Menteş (Çorum Barosu, 843)
94) Av. Engin Deniz Ergin, İstanbul Barosu, 61765)
95) Av. Gülbahar Çakar (Eskişehir Barosu, 2881)
96) Av. Duygu Sarı (İstanbul 1 No’lu Barosu, 76808)
97) Av. Şükrü Can Çakmak (Ankara Barosu, 33395)
98) Av. Mihriban Cansu Güler (Gaziantep Barosu, 4020)
99) Av. Deniz Işık (İstanbul 1 No’lu Barosu, 75688)
100) Av. Büşra Eröksüz (Ankara Barosu, 36395)
101) Av. Emirhan Özdemir (İstanbul 1 No’lu Barosu, 60415)
102) Av. Aleyna Üngör (Ankara Barosu, 43313)
103) Av. Hatice Kübra Sağlam (İstanbul 1 No’lu Barosu, 79416)
104) Av. Ahsen Kaya (İstanbul 1 No’lu Barosu, 85564)
105) Av. Ömer Aytaç (Eskişehir Barosu, 2670)
106) Av. Esra Doğan (Ankara Barosu, 36620)
107) Av. Mehmet Naci Koca (Adana Barosu, 5062)
108) Av. Ahmet Furkan Keskin (Ankara Barosu, 32889)
109) Av. Günay Kılınç (Adana Barosu, 3423)
110) Av. Beste Kızılbulut, Ankara Barosu, 36410)
111) Av. Sibel Polat (Ankara Barosu, 31416)
112) Av. Melisa Şendur (Ankara Barosu, 43334)
113) Av. Ezgi Ceren Akalın (Ankara Barosu, 34913)
114) Av. Melis Gizem Güven (İstanbul 1 No’lu Barosu, 57903)
115) Av. Büşra Mengi (İzmir Barosu, 12486)
116) Av. Şeydanur Ünal (İstanbul 1 No’lu Barosu, 70369)
117) Av. Melis Tuğrul (Ankara Barosu, 43889)
118) Av. Hafize Hilal Koçak (İstanbul 1 No’lu Barosu, 83047)
119) Av. Büşra Cansu Saygıner (İzmir Barosu, 16253)
120) Av. Bertuğ Akşen (İstanbul 1 No’lu Barosu, 84846)
121) Av. Esma Akıncı (Antalya Barosu, 2767)
122) Av. Türkan Sıla Akkuş (İstanbul 1 No’lu Barosu, 85279)
123) Av. Ayşete Rozelin Ataç (İstanbul 1 No’lu Barosu, 80946)
124) Av. Ümmü Kübra Nur Kıztanır (Adana Barosu, 5578)
125) Av. Ersin Arslan (İstanbul 1 No’lu Barosu, 82426)
126) Av. Kevser Çalışkan Uğurlu (Ankara Barosu, 36448)
127) Av. Tuğba Sinem Özsaygılı Yavuz (İstanbul 1 No’lu Barosu, 43470)
128) Av. Aysun Gürkan (İstanbul 1 No’lu Barosu, 59476)
129) Av. Gülşen Zengin (İstanbul 1 No’lu Barosu, 56471)
130) Av. Zahide Koçaslan (Şanlıurfa Barosu, 1449)
131) Av. Aybike Korkusuz (İstanbul 1 No’lu Barosu, 64360)
132) Av. Sevginur Sağ (Ankara Barosu, 43777)
133) Av. Nihal Güngör Yazıcı, İstanbul 1 No’lu Barosu, 78449)
134) Av. Ebru Ümmühan Göktaş Balvan (İstanbul 1 No’lu Barosu, 59515)
135) Av. Emine Anıl Malkoç (Ankara Barosu, 39278)
136) Av. Abdullah Enes Çelik (İstanbul 1 No’lu Barosu, 76214)
137) Av. Anıl Arslan (Ankara Barosu, 34862)
138) Av. Deniz Çelikkaya (İstanbul 1 No’lu Barosu, 72439)
139) Av. Baran Can Kaya (İstanbul 1 No’lu Barosu, 57663)
140) Av. Emin Uğur Divitçi (Ankara Barosu, 40203)
141) Av. Sema Kadir (Ankara Barosu, 22990)
142) Av. Özgür Sevgi Topal (İstanbul 1 No’lu Barosu, 61968)
143) Av. Saliha Öner (İstanbul 1 No’lu Barosu, 85659)
144) Av. Mine Zanapalıoğlu (İstanbul 1 No’lu Barosu, 30129)
145) Av. Zeynep Giz Ökemen (Ankara Barosu, 40132)
146) Av. Nazlıcan Çelik (İstanbul 1 No’lu Barosu, 72367)
147) Av. Meltem Özben Tüz (İstanbul 1 No’lu Barosu, 59356)
148) Av. Zafer Yaşlı (64908)
149) Av. Merve Güneş (Ankara Barosu, 28459)
150) Av. Rümeysa Kabaoğlu (İstanbul, 68813)
151) Av. Eda Merve Sepin (56434)
152) Av. Ali Can Yurdasever (İzmir Barosu, 14081)
153) Av. Emre Şentürk (İzmir Barosu, 16174)
154) Av. Raziye Aytaç (İstanbul 1 No’lu Barosu, 85481)
155) Av. Büşranur Göçgün (İzmir Barosu, 17153)
156) Av. Kerem Ölmez (İzmir Barosu, 14656
157) Av. İrem Beyza Ünal (Bilecik Barosu, 233)
158) Av. Özge Temürlü (Adana Barosu, 5197)
159) Av. Recep Birer (İstanbul 1 No’lu Barosu, 62287)
160) Av. Gaye Pekyalçın (İstanbul 1 No’lu Barosu, 17146)
161) Av. Feyza Dayanıklı (İstanbul 1 No’lu Barosu, 23917)
162) Av. Atılım Atalay (İzmir Barosu, 8851)
163) Av. Ayşe Nur Güreşçi (İstanbul 1 No’lu Barosu, 80959)
164) Av. Canberk Bıçak (Muğla Barosu, 2790)
165) Batuhan Mercan (İstanbul Barosu, 83221)
166) Av. Sevda Demirtaş (İstanbul Barosu, 71061)
167) Stj Av. Huri Çelenk (İstanbul 1 No’lu Barosu, 88548)
168) Stj. Avukat Yunus Emre Ötlü (İstanbul 1 No’lu Barosu, 88138)
169) Stj. Av. Şeymanur Çelik (İstanbul 1 No’lu Barosu, 90204)
170) Stj. Av. Müslüm Burak Elçioğlu (Şanlıurfa Barosu, 2191)
ŞÜPHELİLER : 06.02.2023 tarihinde Kahramanmaraş ilinin Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde meydana gelen depremlerde yıkılan binaların müteahhitleri, yapı ruhsatı veren, iskan ruhsatı veren ve denetim görevini yerine getiren kişiler. SUÇ : Bilinçli Taksirle Öldürme Suçu (TCK m. 85/2; 22/3)
SUÇ TARİHİ
VE YERİ : 6 Şubat 2023 / Kahramanmaraş, Gaziantep, Malatya, Diyarbakır, Kilis, Şanlıurfa, Adıyaman, Hatay, Osmaniye, Adana illerinin tüm ilçeleri ile buralara bağlı köyler.
KONU : 06.02.2023 tarihinde meydana gelen ve ülkemizin pek çok ilinde yıkıma yol açan depremler nedeniyle yukarıda isimleri yer alan, ilgili Deprem Yönetmeliği’ne uygun olmayan yapılar inşa eden müteahhitler, yine depreme dayanıklı olmayan yapılara ruhsat, imar ve iskân veren yetkililer ve Sayın Savcılığınızca tespit edilecek sair diğer şüphelilerin taksirle öldürme suçunu işlemiş olmaları nedeniyle kamu davası açılması talepli suç duyurumuzdan ibarettir.AÇIKLAMALAR :Kahramanmaraş ilimizin Pazarcık ilçesinde 6 Şubat 2023 tarihinde gerçekleşen ve akabinde aynı tarihte yine Kahramanmaraş ilimizin Elbistan ilçesinde gerçekleşen depremler ve onları izleyen artçı depremler ülkemizin başta Kahramanmaraş, Malatya, Diyarbakır, Kilis, Şanlıurfa, Adıyaman, Hatay, Osmaniye ve Adana olmak üzere çok sayıda ilinde, ilçelerinde ve köylerinde onarılamaz yıkımlara, can kayıplarına ve yaralanmalara yol açmıştır.Yukarıda tarafımızca tespit edilebildiği kadarıyla bilgileri verilen ve Sayın Makamınızca yapılacak soruşturma kapsamında tespit edilecek diğer şirketlerin ve kurumların yönetici ve çalışanları ile sorumluluğu olan diğer gerçek kişilerin hukuka aykırı davranışları nedeniyle felaket düzeyinde bir yıkım, çok sayıda ölüm ve yaralanma yaşanmıştır. Suç duyurumuzda detaylıca açıklayacağımız üzere TCK m. 85/2; 22/3 uyarınca ilgili kişilerin ve kurumların sorumlularının bilinçli taksirle öldürme suçunu işledikleri şüpheye yer bırakmayacak şekilde ortadadır. Bu sebeple bu denli can kaybının yaşanmasına sebebiyet veren sorumlular yönünden gerekli soruşturmanın yapılması ve kamu davası açılmasını talep etmekteyiz. Aşağıda buna ilişkin detaylı açıklamalarımız bulunmaktadır:
I. Somut Olay Yönünden TCK m. 85/2 Uyarınca Hükme Bağlanan Taksirle Öldürme Suçunun İşlendiği Açıktır.
1. TCK’nın 85. maddesinde yer alan taksirle öldürme suçu şu şekildedir: “(1) Taksirle bir insanın ölümüne neden olan kişi, iki yıldan altı yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. (2) Fiil, birden fazla insanın ölümüne ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir veya birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmuş ise, kişi iki yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır”.
2. Ayrıca TCK’nın 22/3. maddesinde ise bilinçli taksir şu şekilde açıklanmıştır: “Kişinin öngördüğü neticeyi istememesine karşın, neticenin meydana gelmesi halinde bilinçli taksir vardır; bu halde taksirli suça ilişkin ceza üçte birden yarısına kadar artırılır”.
3. Somut olay incelendiğinde yukarı belirtilen ve Sayın Makamınızca yapılacak soruşturma ile şüpheli olarak tespit edilecek kişilerin yukarıda belirtilen kanun maddelerde tanımlı eylemleri gerçekleştirdikleri anlaşılmaktadır. Ülkemizde 6 Şubat tarihinde meydana gelen afet nedeniyle yaşanan can kayıplarından ve yaralanmalardan tespit ettiğimiz ve tespit edilecek tüm kişiler suçun failidir. Olay son derece açık olduğu, bazı binalar dimdik ayakta iken, hemen yanı başındakiler oyun kağıdı gibi çöktüğü ve altında binlerce insan hayatını kaybettiği, yaralandığı ve hala göçük altında kaldığı için bu felaket ne doğanın işi ne Allah’ın takdiridir. Bu tamamen bu çürük binaları yapan, bunların yapılmasına izin veren, bunlara göz yuman ve bunları denetlemeyenlerin sorumluluğudur. Dolayısıyla her şey bu kadar açık iken suçun maddi unsuruna ilişkin yapılacak fazlaca bir açıklamaya gerek yoktur.
4. Gerçekleşen netice ile eylem arasında nedensellik bağı mevcuttur. Zira kişi tarlanın ortasında bu depreme yakalansa idi, yalnızca sallanacak ve hiçbir şey olmayacaktı. Dolayısıyla kişilerin ölümüne ve yaralanmasına yol açan deprem değil, deprem nedeniyle yıkılan çürük binalardır. Öncelikle bunun açıklığa kavuşturtulması ve nedensellik bağının doğru kurulması gerekir. Çürük yapılan binalar ile gerçekleşen ölüm ve yaralama neticeleri arasında açık bir nedensellik bağı vardır.
5. Bir sonraki aşamada ise bu neticenin faillere objektif olarak yüklenip yüklenemeyeceği tartışılmalıdır. Bu konuda özel uzmanlık bilgisi olması gereken müteahhitler, yapı ruhsatı verenler, yapıyı denetleyenler ve bu yapılara iskan izni verenlerden bu neticeyi öngörmeleri beklenebilir mi sorusunun yanıtlanması gerekir. Bu sorunun muhatabı olan kişi ise ortalama bir müteahhit, ortalama bir imar müdür, ortalama bir fen işleri müdürü, ortala bir yapı denetim uzmanı ve ortalama bir diğer yetkilidir. Ülkemizde bırakınız bu özel bilgiye sahip kişileri, sokaktaki sıradan kişiler hatta bu konuda özel bir eğitimi olmayan bizim gibi hukukçular dahi bu bölgenin deprem bölgesi olduğunu ve burada Richter ölçeği ile 7 ve üzeri büyüklükte deprem beklendiğini bilmektedirler. Bunun için sürekli ana akım haber kanallarına çıkan, her türlü sosyal medya mecralarında bunu anlatan ülkemizin yüz akı, dünya çapında bilim insanlarımız her ikisi de jeoloji uzmanı olan, tektonik levha mekaniği konusunda (depremlerin nedeni olan yer yüzü hareketi) özellikle uzmanlaşmış Prof. Dr. Naci Görür’ün ve Prof. Dr. Celal Şengör’ün dinlenmesi yeterlidir. Her iki bilim insanı bu gerçeği 1999 Gölcük depreminden beri dile getirmektedirler. Nitekim iş bu soruşturma kapsamında söz konusu bilim insanlarından bilirkişi raporu, uzman mütalaası vb. alınmasını ileriki aşamalarda talep edeceğiz. Dolayısıyla bu gerçeği yurt dışında ilgili tüm bilim insanları ülkemizde ise sağır sultan bile duymuştur. Bu nedenle bu felaketten sorumlu olanların biz bunu öngöremedik ya da bunu öngörmemiz bizden beklenemezdi, öngörseydik de zaten bina yıkılırdı gibi savunmalarına itibar edilemez. Bu nedenle gerçekleşen bu neticeler, bu faillere objektif olarak da isnat edilebilir. Böylelikle bu suç açısından maddi unsur tüm unsurları bakımından oluşmuştur.
6. Suçun manevi unsuru açısından; meydana gelen kayıp ve yıkımların salt bir afet nedeniyle meydana geldiğinden söz edilemeyeceği zira, bölgede halen sağlam yapıların bulunduğu, kaldı ki ülkemizin jeolojik özellikleri dikkate alındığında depremin ülkemizde beklenen ve sıklıkla yaşanan bir doğal durum olduğu herkesçe bilinmektedir. Bu nedenle suçun manevi unsuru bakımından faillerin öngörüsü bulunmaktadır. Burada faillerin bunu öngörüp kendilerine güvenmeleri nedeniyle hareketlerine devam edip bilinçli taksirle mi yoksa neticeyi öngörmelerine rağmen bunu kabullenip olursa olsun mu dedikleri yani suçu olası kastla mı işledikleri konusunda bir tartışma olabilir. Bu da ancak yapılacak soruşturma ve kovuşturma aşamasında elde edilecek delillerle açığa çıkarılabilir. Bu nedenle bize şu an için bu hukuki nitelik tartışmasına girmeden, bu aşamada tartışma yaratmamak için TCK m. 22/3’ten suç duyurusunda bulunuyoruz. Nitekim Yargıtay 12. Ceza Dairesi’nin 27.12.2022 tarihli, 2020/12133 E. – 2022/10714 K. sayılı kararında somut olaya emsal nitelikteki olayda taksirle öldürme suçunda dikkat edilmesi gereken hususlar ve ayrıca TCK m. 22/2’nin uygulama alanı açıkça gösterilmiştir:
“... Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanlığına bağlı İnşaat Mühendisliği Bölümü tarafından Haziran 2012 tarihinde hazırlanan bilirkişi raporuna göre; ... Apartmanının yapım yılı tam olarak bilinmemekte olup, 2001 tarihli Aras Mühendislik tarafından hazırlanan ve TMMOB Jeoloji Mühendisleri odası ... İl Temsilciliği tarafından onaylı inşaat alanı jeoteknik etüt raporu, YGS mühendislik tarafından hazırlanan ve ... onaylı elektrik tesisat projesi, Aydınoğlu mimarlık tarafından hazırlanan mimari proje, 2001 tarihli yapı ruhsatı talep dilekçesi, 2008 tarihli yapı kullanma izin belgesi, muvafakat yazıları ve noter evraklarından binanın 2001 yılı ve/veya sonrasında yapıldığının anlaşıldığı, binaya ait mimari, statik ve elektrik tesisat projelerinin olduğu ancak statik hesap raporları ile zemin raporlarının bulunmadığı,
…
3194 Sayılı İmar Kanunun 28. maddesinde yapının fenni mesuliyetini üzerine alan meslek mensuplarının, (fenni mesul mimar ve mühendisler uzmanlık alanlarına göre) yapının, tesisatı ve malzemeleri ile birlikte, Kanuna, ilgili diğer mevzuata, uygulama imar planına, ruhsata, ruhsat eki etüt ve projelere, standartlara ve teknik şartnamelere uygun olarak inşa edilmesini denetlemekle görevli olduğu, ruhsat ve eklerine aykırı olarak yapılması halinde durumu ruhsatı veren Belediyeye bildirmekle mükellef olduğunun düzenlendiği, bu konuda ... 1. Noterliğine ait 01.07.2003 tarih ve 3374 numaralı taahhütnameyi vermiş olan sanık ...'nin fenni mesul olmaktan kaynaklanan denetim görevini yerine getirmediği, dolayısıyla binanın yıkılmasına neden olan imalat hatalarından sanık ...'nin sorumlu olduğu,
Sanık ...'ın inşaat ustası olarak inşa sorumluluğunu üstlendiği, binayı inşaat tekniğine uygun bir şekilde imal etmede gerekli dikkat ve özeni göstermediği için sorumluluğunun bulunduğu,
Sanıklar ..., ...'ın ise, söz konusu binanın sahipleri ve müteahhidi olarak yapımından sorumlu oldukları halde, yürürlükteki kurallara uygun bir inşaat yaptırmak bakımından kendi üzerlerine düşen dikkat ve özeni göstermemesi nedeniyle kusurlu olduklarının kabul ve tespit edildiği olayda;
1-)Taksirli suçlar açısından temel cezanın belirlenmesinde; TCK'nın 61/1. ve 22/4. madde ve fıkralarında yer alan ölçütlerden olan failin kusuru, meydana gelen zararın ağırlığı, suçun işleniş biçimi ile suçun işlendiği yer ve zaman nazara alınmak suretiyle, aynı Kanunun 3/1. maddesi uyarınca işlenen fiilin ağırlığıyla orantılı olacak şekilde maddede öngörülen alt ve üst sınırlar arasında hakkaniyete uygun bir cezaya hükmolunması gerekirken, yürürlükteki kurallara uygun bir inşaat yaptırmak bakımından dikkat ve özeni göstermeyen, binadaki malzeme ve donatı yetersizliklerini denetlemeyen, bu nedenle birinci derece deprem bölgesinde bulunan ... Apartmanının tamamen çökmesine ve 43 kişinin göçük altında kalarak ölmesine asli kusurlu olarak neden olan sanıklar ..., ..., ... ve ... hakkında, ... ve hakkaniyet kuralları uyarınca cezada orantılılık ilkesi gözetilerek alt sınırdan daha fazla uzaklaşmak suretiyle ceza tayini gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurularak sanıklar hakkında eksik cezaya hükmolunması,
2-)Depremde yıkılan ... Apartmanından alınan karot numunelerinin teknik bilirkişiler tarafından incelenmesi neticesinde; 1997 yılında yayımlanan Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkındaki Yönetmelikte birinci ve ikinci derece deprem bölgelerindeki binalarda C20 veya daha yüksek dayanımlı beton kullanılmasının zorunlu olmasına rağmen, kullanılan betonun Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkındaki Yönetmelikte belirtilen minimum beton sınıfı olan C16'yı dahi sağlayamadığı, etriye aralığı açısından ve binanın mevcut taşıyıcı elemanlarının donatı detaylandırmasında yetersizlikler olduğu, bilirkişi raporu ile proje verilerine göre kolon boyutları, donatı çap ve adetlerinde de farklılıklar olduğu, parça beton numuneler içerisinde çimento hamuru-agrega arasında aderans çözülmesi olduğunun belirlendiği, bu yetersizlik ve eksikliklerin binanın yıkılmasında etkili olduğu; sanıkların yıkılan binanın proje aşamasında, yapım aşamasında ve ... bitimi aşamasında, üzerilerine düşen yükümlülükleri yerine getirmediği, öngörülebilen bu netice bakımından dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranan sanıklar ..., ..., ... ve ... hakkında bilinçli taksirin koşullarının oluştuğu anlaşılmakla, tayin olunan cezalarında 5237 Sayılı TCK'nın 22/3. maddesi uyarınca arttırım yapılması gerektiğinin gözetilmemesi,
…
SONUÇ : Kanuna aykırı olup, sanıklar ... ve ... müdafiileri, sanık ..., sanık ... ile katılanlar ..., ..., ..., ... ve ... vekilinin temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde görüldüğünden, hükümlerin 5320 Sayılı Kanun'un 8. maddesi uyarınca halen uygulanmakta olan 1412 Sayılı CMUK'un 321. maddesi uyarınca kısmen isteme uygun olarak BOZULMASINA; 27.12.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi”.
7. Yukarıda açıkladığımız üzere ülkemiz aktif fay hatlarının çokça bulunduğu tektonik levhaların kesişim bölgesinde bulunduğu için ya da daha sade bir dille bir deprem kuşağında yaşadığımız için maalesef ülkemiz sıklıkla deprem yaşamakta ancak merkezi idareden yerel idarelere kadar gerekli önlemler alınmadığı için normal bir doğa olayı olan depremler ülkemizde bir felakete dönüşmektedir. Bu nedenle de mahkemelerimiz bu konuda birçok karar vermiştir. Söz konusu kararlar da bizim yukarıda belirtmiş olduğumuz hususları hem sorumluların belirlenmesi hem de bu kişilerin ceza sorumluluğunun türü ve ağırlığı bakımından teyit eder niteliktedir. Yargıtay 12. Ceza Dairesi’nin 27.12.2022 tarihli, 2020/10626 E. – 2022/10721 K. Sayılı kararında somut olaya emsal nitelikteki olayda sanıkların TCK m.85/2 uyarınca cezalandırılması gerektiği aşağıdaki şekilde gerekçelendirilmiştir;
“... Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanlığına bağlı İnşaat Mühendisliği tarafından düzenlenen Nisan 2012 tarihli raporda; “deprem nedeni ile yıkılan binada ... aşaması ve sorumluluk ilişkilendirilmesi” adı altında tablo hazırlandığı, söz konusu binanın yapılış tarihi itibariyle, 1975 Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkındaki Yönetmeliğe tabi olduğu, binada kullanılan betonun yönetmelikte belirtilen minimum beton sınıfı olan B160'ı sağladığı ancak karot sayısı ve yapı enkazı resimleri dikkate alındığında, hesaplanan bu ortalama değerin, tüm yapıya ait betonu yansıtma olasılığının düşük olduğunun, statik projelerde herhangi bir kolon düşey açılımı ve kolon-kiriş bağla(n)tı detayının bulunmadığı, parça beton numuneleri içerisinde boyut itibariyle standart dışı agregaların olduğu, binanın mevcut taşıyıcı elemanlarının donatı detaylandırmasında yetersizlikler olduğu ve bu yetersizlikler dolayısıyla proje müellifleri, yapı sahibi ve müteahhidinin, teknik uygulama sorumlusunun ve belediyenin ilgili birimlerinin sorumlu olduğunun belirtildiği, ayrıca binanın ... bitimi aşamasında biten bina inşaatının projeye uygunluğunun denetlenmediği, bu nedenle belediyenin teknik uygulama yetkililerinin sorumlu olduğu sonucuna varıldığı,
…
…binanın mevcut taşıyıcı elemanlarının donatı detaylandırmasında yetersizlikler olduğu, beton içerisinde standart dışı agregaların olduğu, malzeme kalitesinde, binanın proje ve yapım aşamasında yetersizlikler olması sonucu binanın meydana gelen deprem nedeni ile yıkılmasında, sanıklar ..., ... ve ...'ın objektif olarak var olan dikkat ve özen yükümlülüğünü öngörebilecek ve yerine getirebilecek durumda olmalarına rağmen, İmar Kanununa, 1975 Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik hükümlerine ve dönem itibariyle bilim ve fennin gerektirdiği teknik şartlara aykırı davrandıkları, üzerlerine düşen dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranarak, mevcut sonucun gerçekleşmesinde etkili oldukları, bu nedenle meydana gelen ölümler bakımından sanıkların eyleminin bilinçli taksirle öldürme suçunu oluşturacağı gözetilmeksizin, oluşa ve dosya kapsamına uygun olmayan gerekçelerle sanıklar ..., ... ve ... hakkında beraat kararları verilmesi,
SONUÇ : Kanuna aykırı olup, katılan vekilinin temyiz sebepleri bu nedenle yerinde görüldüğünden, hükümlerin 5320 Sayılı Kanun'un 8. maddesi uyarınca halen uygulanmakta olan 1412 Sayılı CMUK'un 321. maddesi uyarınca isteme aykırı olarak BOZULMASINA; 27.12.2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi”.
8. Yukarıdaki kararda açıkça görüldüğü üzere deprem nedeniyle yıkılan binada Yargıtay failleri bilinçli taksirinden sorumlu tutmuştur. Ancak burada üzerinde durulması gereken önemli bir konu acaba faillerin hangi davranışlarının ceza hukuku anlamında hareket sayılacağının da belirlenmesidir. TCK m. 22/1 gereğince “Taksirle işlenen filler, kanunun açıkça belirttiği hallerde cezalandırılır”, aynı maddenin 2. fıkrası gereğince “Taksir, dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla, bir davranışın suçun kanuni tanımında belirtilen neticesi öngörülmeyerek gerçekleştirilmesidir”. Bu noktada 22. maddenin 1. ve 2. fıkralarında belirtilen “fiil” ya da eylem/hareket kavramından neyin anlaşılması gerekir. Burada failin yapmış olduğu her bir müstakil bina inşaatının ayrı bir fiil yani hareket olarak anlaşılması gerekir. Tabi ki inşaat yapılırken her çakılan çivi tek başına bir hareket olarak kabul edilemez, binanın tümünün yapılması bir harekettir. Buna suç teorisinde “Hareketin Doğal Tekliği” denir (bkz: Prof. Dr. Murat Volkan Dülger, Ceza Hukuku Genel Hükümler, Hukuk Akademisi, İstanbul, 2021, s. 769, 770). İşte burada her bir binanın inşaatı hareketin doğal tekliği olarak kabul edilir. Ancak kanun koyucu bu gibi durumlarda özel bir içtima hükmü getirmiş, taksirli suçlarda hareketin doğal tekliği sonucu birden fazla kişinin ölümü ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ve yaralanması halinde faile cezasının artırılacak verileceğini öngörmüştür.
9. Ancak failin birden fazla bina inşaatı yapması, imar ya da iskan izni vermesi veya denetim yapması halinde, her bir bina inşaatı ayrı bir eylem olarak kabul edilir. Dolayısıyla bu binaların yıkılması neticesinde ölüm ve/veya yaralanmalar gerçekleştiyse yıkılan bina sayısı kadar 85/2, 22/3 uygulanmak suretiyle gerçek içtima kurallarının uygulanması yani cezaların toplanması gerekir. Bu suç teorisinin mevcut TCK’nın normlarının ve Yargıtay’ın uygulamasının kaçınılmaz sonucudur.
10. TCK, taksirli suçlar açısından 85. maddenin 2. fıkrasında özel bir içtima hükmü öngörmüştür. Buna göre “Fiil, birden fazla insanın ölümüne ya da bir veya birden fazla kişinin ölümü ile birlikte bir veya birden fazla kişinin yaralanmasına neden olmuş ise, kişi iki yıldan onbeş yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır”. Aslında her bir neticeden failin ayrı ayrı sorumlu tutulabileceği düşünülürse de burada tek bir fille birden fazla farklı neticeye yol açıldığı görülür. Kanun koyucu bunu içtimaın düzenlendiği 44. maddeye bırakmak istememiş (zira aynı neviden ve farklı neviden içtimaların kombinasyonu söz konusu olabilecektir) bu sorunu tek bir norm ile ayrı bir içtima hükmüyle çözmek istemiştir. Bu durumda birden fazla netice olduğu ve neticenin haksızlık içeriği de fazla olduğu için burada yargıca geniş bir takdir hakkı tanımıştır. Somut olayda neticenin haksızlık içeriği olağan üstü fazla olduğu için bu husus mutlaka dikkate alınmalıdır.
11. Bunun bir diğer sonucu ise yukarıda yaptığımız açıklamalar çerçevesinde faillere uygulanacak yaptırımların yüksek olması ihtimalinin ortaya çıkmasıdır. Bu ise faillerde kaçma ya da saklanma isteğini uyandırabilir. Bunun önüne geçilmesi için fail ya da faillerin hızla tespit edilmesi bu kişiler hakkında “uygun koruma tedbirlerinin” (örneğin adli kontrol) uygulanması gerekir.
12. Bir diğer önemli husus ise afet bölgesinin maddi şartları da dikkate alınarak mümkün olan en kısa zamanda Sayın Makamınızca yıkılan binalarla ilgili alınan tüm izinlerin, binalarda yapılacak bilirkişi incelemesi ile kullanılan malzemenin, binanın yapılış tekniği gibi hususların soruşturulmasını ve bu konuda uzmanından bilirkişi raporu alınmasını talep etmekteyiz.
13. Günümüz teknolojisi ile depremin can ve mal kaybına sebebiyet vermesinin önüne geçilmesi mümkündür. Buna karşı yetkili şahıs ve mercilerin üzerine düşen görev ve sorumlulukları yerine getirmemesi meydana gelen depremlerle acı kayıpların yaşanmasına sebebiyet vermektedir. Bir örnek vermek gerekirse, ülkemizde görülmemiş şiddette depremlerin ortaya çıktığı Japonya’da bir bina dahi yıkılmazken, ülkemizde meydana gelen şiddet yönünden çok daha hafif depremlerde sayılamayacak kadar can kaybının yaşanması kamu vicdanında açılmış bir yaradır. Bu noktada, şüphelilerin cezalandırılması toplumun kanayan yarasına bir nebze de olsa şifa olacak aynı zamanda, ceza hukukunun genel önleyici etkisi kapsamında ülkemizin jeolojik özellikleri nedeniyle ileride gerekli dikkat ve özenin gösterilmemesi sonucu yaşanabilecek yeni kayıpların meydana gelmesinin önüne geçecektir. Açıkladığımız sebeplerle tarafımızca tespit edilen bir kısım şüpheli şahıs ve şirketlerin isimlerini şikâyet dilekçemiz ekinde sunmaktayız (EK-1: Şüphelilerin ve yıkılan binaların tarafımızca tespit edilen listesi). Sayın Makamınızca yapılacak soruşturma neticesinde elim hadiselerin ve can kayıplarının yaşanmasına sebebiyet veren şüphelilerin tümünün tespiti ile kamu davası açılmasına karar verilmesini talep ederiz.
II. İşlenen Suçun ve Suçun Müeyyidesinin Ağırlığı Göz Önünde Bulundurulduğunda Şüphelilerin Kaçmasını Engellemek Amacıyla İvedilikle Tutuklama veya Adli Kontrol Tedbirine Karar Verilmelidir.
14. TCK m. 85/2 ve 22/3 hükümleri uyarınca faillere uygulanacak yaptırımların yüksek olduğu açıktır. Şüphelilerin bu denli ciddi bir suçu işlemeleri ve mahkumiyetlerine karar verilmesi ihtimali nedeniyle kaçma, saklanma ya da delil karartma riskleri ortaya çıkabilecek ve bu da somut olayda faillerin cezasız kalmasına neden olabilecektir. Dolayısıyla CMK m. 100 ile hükme bağlanan tutuklama tedbiri her ne kadar son çare ise de, somut olayda suçun cezasının ağırlığı da göz önünde bulundurulduğunda, şüphelilerin kaçma ve delil karartma risklerinin bulunması nedeniyle soruşturmanın sağlıklı bir şekilde yürütülebilmesi adına ivedilikle tutuklama tedbirinin uygulanmasını, aksi kanaat halinde tutuklamaya alternatif bir tedbir olan ve şüphelilerin kaçmasını engellemeyi öngören yurt dışına çıkış yasağı adli kontrol tedbirinin uygulanmasını, olayın vahameti ve suçun niteliği göz önünde bulundurularak söz konusu güvenlik tedbirleri yönünden ivedilikle karar verilmesini talep ederiz.SONUÇ VE İSTEM:Yukarıda ayrıntılı olarak açıkladığımız sebepler ve Sayın Makamınızca re’sen dikkate alınacak sair hususlar ışığında;
- Tüm şüpheliler yönünden yapılacak soruşturma neticesinde TCK m. 22/3 atfıyla m. 85/2 uyarınca iddianame düzenlenerek kamu davası açılmasına,
- Şüphelilerin alabileceği ceza miktarı düşünüldüğünde kaçma şüphesi oluşabileceğinden haklarında CMK gereğince uygun adli kontrol tedbirinin uygulanmasına,
