Menkul Sermaye İradımı Nasıl Beyan Ederim? II

Geçen hafta menkul sermaye iradı sayılan gelir unsurlarının neler olduğuna ve tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyecek menkul sermaye iratlarına değinmiştik. Bu hafta yazımıza kaldığımız yerden devam ediyoruz. 

8.400 TL’lik Tutarı Aşması Halinde Beyan Edilecek Menkul Sermaye İratları,

Türkiye’de vergi kesintisine tabi olmayan ve istisna uygulanmayan aşağıda belirtilen menkul sermaye iratları 8.400 TL’lik tutarı aşması halinde yıllık beyanname ile beyan edileceklerdir;

1. Kıyı bankacılığından (off-shore bankacılık) elde edilen faiz gelirleri,

2. Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller (1/1/2006 tarihinden önce ihraç/iktisap edilenler),

3. İştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kar paylarının devir ve temliki karşılığında alınan para ve ayınlar,

4. Her çeşit senetlerin iskonto edilmesi karşılığında alınan iskonto bedelleri,

5. Yurt dışından elde edilen diğer menkul sermaye iratları (Yurt dışından elde edilen ve GVK 22/4 Md’ye göre istisna kapsamında olan kar payları hariç), 

6. Her türlü alacak faizleri. 

Burada bahsedilen 8.400 TL’lik tutar bir istisna olmayıp, gelirin beyan edilip edilmeyeceğinin tespitinde dikkate alınacak bir haddir. Buna göre, menkul sermaye iradı olarak elde edilen gelir 8.400 TL’yi aşıyorsa elde edilen gelirin tamamı beyan edilecektir.

150.000 TL’lik Tutarı Aşması Halinde Beyan Edilecek Menkul Sermaye İratları,

Elde edilen gelirin 150.000 TL’yi aşması halinde aşağıdaki gelirlerin tamamı yıllık beyanname ile beyan edilecektir; 

1. 1/1/2006 tarihinden önce ihraç edilmiş olan her çeşit tahvil ve Hazine bonosu faizleri ile Toplu Konut İdaresi, Kamu Ortaklığı İdaresi ve Özelleştirme İdaresince çıkarılan menkul kıymetlerden elde edilen gelirler (Eurobondlar için ihraç tarihinin önemi bulunmamaktadır.),

2. Tam mükellef kurumlar tarafından yurt dışında ihraç edilen tahviller ile tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından yurt dışında ihraç edilen kira sertifikalarından sağlanan gelirler, 

3. Tam mükellef kurumlardan elde edilen kar payları. 

Menkul sermaye iratları toplamının 150.000 TL’yi aşıp aşmadığının tespitinde, indirim oranı ve istisna uygulanabilecek menkul sermaye iratlarının, indirim oranı ve istisna uygulandıktan sonra kalan kısımlarının dikkate alınması gerekmektedir.

İndirim Oranı Uygulanarak Beyan Edilecek Menkul Sermaye İratları,

Gelir Vergisi Kanununda bazı menkul sermaye iratlarının enflasyondan arındırıldıktan sonra kalan tutarlarının vergilendirilmesi öngörülmüştür. 

Enflasyondan arındırmaya ilişkin indirim oranı 2023 yılı için % 352,38 olarak belirlenmiştir.

Devlet Tahvili ve Hazine Bonosu (TL cinsinden) Faiz Geliri,

İhraç tarihi,

• 1/1/2006 tarihinden önce indirim oranının birden büyük olması nedeniyle beyan edilmeyecektir.

• 1/1/2006 tarihinden sonra Geçici 67 nci madde kapsamında vergi kesintisine tabi olduğundan beyan edilmeyecektir. 

Devlet Tahvili ve Hazine Bonosu (Dövize, altına veya başka bir değere endeksli) Faiz Geliri,

İhraç tarihi,

• 1/1/2006 tarihinden önce 150.000 TL’yi aşıyorsa beyan edilecektir.

• 1/1/2006 tarihinden sonra Geçici 67 nci madde kapsamında vergi kesintisine tabi olduğundan beyan edilmeyecektir.

Eurobond Faiz Geliri,

Vergi uygulaması bakımından Devlet Tahvili ve Hazine Bonosu gibi değerlendirilmekte olan Eurobondlar yurt dışında ihraç edilmiş olduğundan geçici 67 nci madde kapsamında değildir. Dolayısıyla ihraç tarihine bakılmaksızın 2023 takvim yılında elde edilen ve 150.000 TL’yi aşan Eurobond faiz gelirleri beyan edilecektir.

Yıllık Beyannameye Dahil Edilen Kazanç Ve İratlardan Yapılacak İndirimler,

Yıllık beyanname ile bildirilecek gelirlere ilişkin indirimler Gelir Vergisi Kanununun 89 uncu maddesi ile diğer kanunlarda belirtilmiştir. Gelir vergisi matrahının tespitinde gelir vergisi beyannamesinde bildirilecek gelirlerden aşağıda belirtilen indirimlerin yapılabilmesi için yıllık beyanname ile bildirilecek bir gelirin bulunması ve yapılacak indirimlerin ilgili mevzuatta belirtilen şartları taşıması gerekmektedir.

Menkul sermaye iratlarından indirim konusu yapılabilecek hususlar şunlardır;

• Hayat/şahıs sigorta primleri,

• Eğitim ve sağlık harcamaları,

• Beyan edilecek gelirden sınırlı olarak indirilebilecek bağış ve yardımlar ile tamamı indirilebilecek bağış ve yardımlar,

• Sponsorluk harcamaları,

• Cumhurbaşkanınca başlatılan yardım kampanyalarına makbuz karşılığı yapılan ayni ve nakdi bağışlar,

• İktisadi işletmeler hariç, Türkiye Kızılay Derneğine ve Türkiye Yeşilay Cemiyetine makbuz karşılığı yapılan nakdi bağış ve yardımlar,

• Bireysel katılım yatırımcısı indirimi,

• Diğer kanunlara göre tamamı indirilecek bazı bağış ve yardımlar.

Beyannamenin Verilme Zamanı ve Yeri,

2023 takvim yılında elde edilen beyana tabi menkul sermaye iratlarının, Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi ile 1 Mart - 1 Nisan 2024 (31 Mart 2024 tarihinin hafta sonuna rastlaması nedeniyle) tarihleri arasında beyan edilmesi gerekmektedir.

Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi;

• Hazır Beyan Sistemi aracılığıyla internet ortamında,

• Dijital Vergi Dairesi (Hazır Beyan Sistemi) aracılığıyla internet ortamında,

• Hazır Beyan mobil uygulaması aracılığıyla da cep telefonundan,

• Vergi dairesinden alınan kullanıcı kodu, parola ve şifre ile mükellefin kendisi ya da 3568 sayılı Kanun gereği elektronik beyanname gönderme aracılık yetkisi almış meslek mensupları ile elektronik beyanname aracılık sözleşmesi imzalanarak Dijital Vergi Dairesi (e-Beyanname Sistemi) ile elektronik ortamdan,

verilebilir.

Ayrıca, bu mükelleflerin takvim yılı içinde;

• Memleketi terk etmesi halinde, memleketi terkten önceki 15 gün içinde,

• Ölümü halinde, ölüm tarihinden itibaren 4 ay içinde vefat eden kişi namına varis tarafından,

Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi ile beyanda bulunulması gerekmektedir.