Kalender, “Engelli işçi bulunamıyor sözü doğru. Biz engelsiz atölyeler kurduk. Ama maalesef çalışacak engelli bulamıyoruz. Çalıştıracak engelli işçi bulunamamasının bir çok nedeni var. En büyük sorunlardan bir tanesi engellilerin engellerine uygun iş bulamaması. Eğitim ve mesleki yetersizlik sorunu var. Yaptığımız araştırmada, engellilerde ilkokul dahil okur yazar oranı yüzde 45. Mesleki yetersizlik ise yüzde 78’di. Asıl sıkıntı burada” dedi.

VALİ YARDIMCISI HAKLI

Kalender, Vali Yardımcısı Uyumaz’ın, “2018 Eylül sonu itibariyle kamuda 15 kurumda 143 kişi, özelde 234 işyerinde 586 kişi, toplamda 729 kişilik engelli kontenjan açığı bulunuyor. Özel sektörde çalışması gereken engelli sayısı 3 bin 694 iken, çalışan engelli sayısı ise 3 bin 372. Özel sektörde çalışacak engelli bulmakta zorluk çekiliyor” sözlerinin haklı ve yerinde olduğunu belirtti. Sakatlar Derneği’nin ‘Ülkeme Katkı İçin Engelli Değilim’ Projesi kapsamında bazı tesbitlerinin olduğunu belirten Kalender, “En büyük olay eğitim ve mesleki yetersizlik. İnsanlar eğitim almadığı bir konuda işe konulmak isteniyor. Mesleki eğitim almadığı için meslek yetersizliği var. Yaptığımız araştırmada, engellilerde ilkokul dahil okur yazar oranı yüzde 45. Mesleki yetersizlik ise yüzde 78’di. Asıl sıkıntı burada” diye konuştu.

KEYFİ DAVRANMADA VAR

‘İstihdamda sorunlardan bir tanesi de engelli bireylerin iş konusunda seçici olması’ diyen Kalender, ”Sürekli iş değişimi yapmaları işverenlerin de engelli bireylere engel durumuna göre uygun iş vermemesi bir etken. Bu doğrultudada engelli bireylere vardiyalı sistem uygulaması da engellilerin işe yerleşmede en büyük sıkıntılarından bir tanesi. Aslında son zamanlarda en çok mental rahatsızlığı olan bireylerin algılamada sorun yaşamaları. Çalışma ortamından sıkılmalarıda var. İş değişimi yapma istekleri var. Ortapedik engelli bireyler arasında sağlama yakın kişiler verilen işleri ağır buluyorlar. Verilen işten ayrılmaları da önemli. Keyfi davranmada var. İşyerini oyalıyorlar. Gidiyor bunu beğenmedim diyor ertesi gün çıkıyorlar” dedi.

BİZDE ÇALIŞACAK ENGELLİ BULAMIYORUZ

Epilepsi hastalarının nöbet geçirmelerinden dolayı işveren tarafından çok tercih edilmediğini söyleyen Kalender, “İş sağlığı ve iş güvenliği açısından da işyeri ve işverene zor durumda bırakır diye bunları da almıyorlar. Uygun iş verilmemesi, işe alınmamaları konusu var. Yani herkes sağlama yakın insanlardan verim istermiş gibi istiyorlar bunları. Şimdi emekli olan engelliler var. 15-17 yılda emekliler var. Ondan sonra çalışmak istiyor. Bunları çalıştırmıyorlar. Bunlarda meydanda. Ondan sonra okur yazar olmayanlar özellikle eğitim konusunda çok ağırlıkta. Bundan dolayı iş sözleşmesi imzalama gereği ve iş sağlığı güvenliği açısından da yönlendirme çabalarını okuyamıyorlar bu da önemli bir sıkıntı. İşe alımları konusunda derneklerinde bu işte rol oynuyor. Genelde dernekler istihdam değilde engellilerin kendi bünyelerinde kalması daha çok sosyal faaliyetlere yönlendiriyorlar ya da daha çok bununla ilgili biz engelsiz atölyeler kurduk. Biz bile bulamıyoruz. Bizimde böyle bir sıkıntımız var” şeklinde konuştu.

ENGELLİ MAAŞININ DA ETKİSİ VAR

‘Engelli maaşı ve evde bakım ücretlerinin olması da ayrı bir sıkıntı’ diyen Kalender, “Engelli aldığı maaşla geçinmeye çalışıyor. Engelliler 3 ayda 1300 lira alıyorlar. Ağır engelliler 3 ayda 1950 lira alıyor. Amacımız engellilerin en az asgari ücretle kendilerine ayrılan kontenjanlarda çalışmaları. Engelli çalışsın, daha iyi şartlarda maaşını alsın, emeklilik hakkı kazansın, ayrıca devlete olan sigorta, vergi ödemelerini de sağlam birey gibi yapsın istiyoruz. İşyerlerinin engellilere uygun olmaması da çok önemli. Engellilerin işe alımlarında engeline göre davranılması lazım. Bunların hepsini üst üste koyduğunuzda engelli işçi bulunamıyor sözü doğru. İşveren yüzde 3 engelli, yüzde 1 eski hükümlü çalıştırmak zorunda. Yoksa asgari ücretin iki 3 katı ceza yiyor. 3 kişiden fazla çalıştırırsan devlet işveren primini kendi ödüyor” dedi.

ENGELLİ ÇALIŞMAK İSTİYOR AMA UYGUN İŞ OLURSA

Gaziantep ve Türkiye’de örnek bir çalışma yaptıklarını anlatan Kalender, “Yaklaşık 6 bine yakın engelliyi işyerlerine taşıdık. Bu yılki çalışmamızda 507 engelliyi taşımışız, 475’i erkek, 32’si bayan. Bunları 284 firmaya götürmüşüz. İşe yerleştirdiğimiz kişi sayısı 357 olmuş. İşe gitmek isteyen 507 kişiden işi beğenmeyen 30 kişi. Ondan sonra 23 kişide 1 haftada çıkmış. Özellikle kamuda engelli açığını sınavlarla kapattıktan sonra oda etkili oldu. Engelliler sınavları bekliyor sınavlara hazırlanıyor. Engelli seçme sınavına giriyor. Engelli çalışmak istemiyor diye birşey yok, engelli işverirsen çalışıyor ama yeteneğine göre uygunluğuna göre” dedi. Meral KINACILAR