Ergenlik dönemindeki çocuğunun boş zamanlarında sürekli bilgisayar oyunları ile haşır neşir olmasından dolayı kaygılar yaşayan okuyucumuz, bu konuda bizden destek ve yardım istiyor.
Ergenlerin ve çocukların neden bilgisayar oyunlarına zamanlarının büyük bir çoğunluğunu ayırıyor olduklarını anlamak, kuşkusuz yetişkinler ile çocuk ve ergenler arasındaki anlaşmazlıkları azaltacaktır. Konuya dair Bilgi Üniversitesinden İnanç Sümbüloğlu bu konuda değerli bir çalışmasını bizimle paylaşıyor: '12 ile 14 yaş arasında yer alan 1254 öğrenci ile yürütülmüş anket çalışmasından çıkan sonuçlar şöyledir:
Oyun Oynamanın Sosyal Motivasyonları:
Boş zamanları değerlendirmek,
Yarışmak, üstesinden gelmek, oyunu kazanmak ile gelen gururu yaşamak,
Akranlara bir şeyler öğretmek (oyun stratejilerini ve şifrelerini paylaşmak, Oyunda nasıl ilerlenebileceği ile ilgili önerilerde bulunmak),
Yeni arkadaşlar edinmek,
Liderlik fırsatı yakalamak.
Oyun Oynamanın Duygusal Motivasyonu
Problemleri unutmak, üstesinden gelmek ve rahatlamak.
Oyun Oynamanın Zihinsel ve Diğer Motivasyonları
Oyunların yaratıcılığı destekler öğeler içermesi,
Oyunda çözülmesi gereken meseleye meydan okumak, üstesinden gelme arzusu taşımak,
Farklı karakterleri deneyimleyebilmek,
Merak duymak, keşfetme ve yeni şeyler öğrenme isteği taşımak.
Bilgisayar Oyunlarının Çocuklar Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
Yapılan araştırmalar bilgisayar oyunlarının çocuklar ve ergenler üzerindeki etkilerinin çocuk ve ergenlerin kişilik özellikleri ve içinde bulundukları çevresel koşullar ile yakından ilişkili ve etkileşim içinde olduğunu göstermiştir. Bilgisayar oyunlarının olumsuz ve olumlu etkileri aşağıda listelendiği şekli ile özetlenmiştir.
Olumsuz Etkileri:
Bir karakterin öldürüldüğü ya da zarar gördüğü bilgisayar oyunları saldırgan düşüncelerde, duygularda ve davranışlarda artışa yol açıyor. 1 (Araştırmalar erkek çocuk ve ergenlerin kız çocuk ve ergenlere oranla saldırgan davranışa daha eğilimli olduğunu kanıtlamıştır.)
Şiddet içerikli oyunlar düşmanlık duygularını besliyor, kaygı düzeyinde artışa neden oluyor.
Şiddet içerikli oyunlar fiziksel güç kullanımında artışa yol açıyor.
Şiddet içerikli oyunlar sosyal davranışlarda (örneğin yardımseverlik, vb) azalmaya yol açıyor.
Oyunlar ile geçirilen zaman arttıkça obezite riski de artıyor.
Bilgisayar başında geçirilen zaman arttıkça akademik başarıda azalma görülüyor.
Olumlu Etkileri:
Oyunlar yeni şeyler öğrenme fırsatı yaratıyor.(Mitolojik kavramlar, coğrafi bilgiler, vb)
Oyunlar sosyal ağın genişlemesini sağlıyor. (Oynanan bilgisayar oyunu üzerinden tanışma ve arkadaşlığı geliştirme, vb)
Zihinsel yeteneklerde artışa neden oluyor. (Kognitif ve algısal düzeyde ) (2)
Çocuk ve ergenlerin yaşıyor oldukları çatışmaları açığa vurmalarına yardım ediyor. (Aile içi şiddete maruz kalan bir çocuk saldırganca eğilimlerini oyun yoluyla açığa çıkarabilmesi, vb)
Yaratıcılıkta artışa neden oluyor.(Karakterler ve karakterlere yönelik özelliklerin oyuncu tarafından oluşturulması yoluyla.)
Sosyal davranışları destekleyen oyunlar yardımseverliği arttırıyor, saldırgan tutum ve davranışlarda azalmaya yol açıyor.
Eğitim amaçlı kullanıldığında ders içeriğinin anlaşılmasını kolaylaştırıyor. (Örneğin geometrik şekillerin 3 boyutlu aktarılması, vb)
Online Oyunlar ve İnternet Bağımlılığı
Araştırmalar bilgisayar oyunlarının çocuk ve ergenler üzerindeki olumlu ve olumsuz etkilerine yönelik pek çok şey söylemektedir. Bu noktada online oyunların ve online oyunların arkadaşlar ile birlikte oynandığı internet kafelerin sadece olumsuz özellikleri olduğunu savunmak doğru olmayacaktır. İnternet kafeler de arkadaşlar ile kontrollü bir şekilde oynanan oyunların sosyalleşmeyi, akranlar arası paylaşımı ve özgüveni arttıracağından söz edilebilirken bir diğer yandan başka tüm ilgilerin ortadan kalktığı, okula ilginin azaldığı ve yaşamın büyük bir kısmının online oyunlar ve internet kafeler olduğu durumlar için olumsuz etkilerden söz edilebilir.
Anne –Baba ve Öğretmenler Neler Yapabilir?
Aileler çocuklarının oynadığı bilgisayar oyunlarının içeriğini ve çocuklarının bilgisayar oyununa ayırdığı zamanı denetleyerek bilgisayar oyunlarının çocukları üzerindeki olumsuz etkilerini azaltabilir.
Ebeveynlerin çocukları ile onların oynadıkları bilgisayar oyunlarını oynamak için zaman ayırması çocukları ile iletişimlerini arttırır. Aileler çocuklarının bilgisayar oyunlarından sağladığı yararları göz ardı etmemelidir. Bu noktada çocukların dilinden bilgisayar oyunlarının anlamını gözden geçirmek yararlı olacaktır. Çocuk ve Ergenlerin İfadeleri ile Bilgisayar Oyunları
Çocuklar:
'Parmak kaslarımı mouse kullanarak geliştiriyorum.'
'Yeni birçok kavramı oyunlar içinde görüyor ve öğreniyorum.'
Ergenler:
'Eğer bilgisayar oyunları oynamazsam arkadaşlarımın neler konuştuklarına yabancı kalırım.'
'Bilgisayar oyunları yardımı ile kendi dünyamı yaratabiliyorum.'
'Bilgisayar oyunlarından çok şey öğreniyorum.'
'İngilizcemi bilgisayar oyunları sayesinde geliştirdim.'
'Yeni bir ortama girdiğimde bilgisayar oyunlarından konu açarak arkadaşlıklar kurabiliyorum.'
'Canım çok sıkkın olduğunda sakinleşmeme yardım ediyor.'
Anne Babaların Unutmaması Gerekenler
Bilgisayar oyunlarının hem zararlı hem de yararlı yanları vardır.
Çocuklarınızın oynadığı bilgisayar oyunlarının içeriğini kontrol etmek yararlı olacaktır.
Şiddet içerikli oyunlar saldırgan davranışlarda artışa yol açmaktadır.
Çocuklarınızın bilgisayar oyunları oynayarak geçirdiği zamanı sınırlandırmak tamamen yasaklamaktan daha doğru olacaktır. Çocuklarınızla oynadıkları oyunları oynamak onlarla olan iletişiminizi güçlendirecektir. Çocuğunuzun bilgisayar oyunları ile geçirmesi gereken ideal süreyi onun hayatına başka hobiler ve ilgi alanları katarak kontrol edebilirsiniz. Bilgisayar oyunlarının özellikle ergenlerin hayatında sosyal ilişki sağlayan bir yanı vardır.
Küçük yaş grubundaki çocukların bilgisayar oyunları oynayarak geçirdiği zamanı sınırlandırmak fiziksel ve duygusal gelişimlerini olumlu yönde etkileyecektir.Unutmayalım ki,her şeyin azı karar çoğu zarar,ortası yarar.
