Gözyaşı, pişmanlık ve mahkeme koridorları.'Bana arkadaşın söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim. Bu sözler bir bağımlı gencin ağzından çıkan sözler.Bakırköy Adliyesinde madde bağımlısı 3 gençle mahkeme saatini beklerken sohbet ediyoruz. Hepsi de ergenlik döneminde 'arkadaş etkisinin önemine vurgu yapıp,Arkadaş grubuna hayır diyememenin hayatlarını nasıl mahvettiğini harareti bir şekilde anlatıyorlardı. Gençlerden birisi arkadaş etkisini çarpıcı bir gerçekle izah ediyor, 'adına torbacı denen satıcı bilir. Uyuşturucu ticaretinin bedeli vardır ve alacağı ceza yüksektir. Hiçbir satıcı tanımadığı bir insana madde satacak kadar akılsız değildir. Bir gencin benim sorunum var ve bu sorunu halletmem için de internete girdim ve sorunu çözmem için madde kullanmam gerekliymiş gibi bir gerekçeyle maddeye yönelmez. Bu yüzden maddeyi ilk ikram eden kişi elbette ki en yakın arkadaştır. Diğer bağımlı iki genç te bu görüşü desteklediler.3 gencin anlattıklarından çıkan sonuç şudur: arkadaş çevresine bağlı faktörler arasında en önemlisi kişinin arkadaşlarının madde kullanmasıdır. Arkadaşları madde kullanan bir kişinin madde kullanması doğal bir durumdur. Arkadaş grubunun madde kullanımı ile ilgili tutumları da kişinin madde kullanmasında rol oynamaktadır. Madde kullanımına yönelik olumlu tutumu olan arkadaş grubu olan kişilerde madde kullanımı daha sıktır. Arkadaş grubuna bağlılık ve yönelmenin fazla olduğu kişilerde de yine madde kullanımı daha sık olarak bulunmuştur. Yapılan bilimsel araştırmalar göstermiştir ki, ergenlik döneminde ergen üzerinde aileden fazla arkadaş etkisi gözlemlenmiştir. Bu dönemde genç aileden uzaklaşmakta, arkadaş gurubuna daha fazla yaklaşmaktadır. Okulda ve diğer zamanlarda zamanını akranlarıyla geçirmekte, grubun gencin davranışlarına yön vermede etkisi çok yüksek olmaktadır. Bağımlı gençlerden birisinin anlattıkları da düşündürücü. Ailenin önemini anlatırken Babamın gergin ve asabi bir yapısı vardı. Evde kimseyle konuşmaz ve en küçük bir sorun yaşanması halinde sürekli bağırırdı. Bütün kardeşlerime karşı aşırı otoriter ve baskıcı yönüyle eve gitmek bile istemezdim. Bu mutsuz ev ortamından kurtulmak için sürekli dışarıda olmak ihtiyacı hissederdim. Bizim yaşadığımız ortamda zaten madde alt kültürünün egemen olduğu ortamdır. İstesen de istemesen de o ortamdasın. Babam sigara bile içmezdi ama evdeki sevgisizlik ve mutsuzluk beni sokağa itti. Günün birinde eğer baba olursam evlatlarımı kayıtsız şartsız seveceğim. Onları asla yargılamayacağım. Maddeye giden yolun önündeki en büyük engel aile içi huzur ve empati.Bağımlı gencin anlattıkları aslında her anne babanın kulağına küpe olacak sözlerdi. Anne ve babalar sorumlulukları gereği çocuklarının ergenlik dönemlerinde evlatlarına bağımlılık hakkında bilgi vermeleri ve aydınlatmaları gerekli. Aksi takdirde çocuklarının tedavileri için hastanelerin Amatem servislerinde sabahlıyorlar. Psikolog Doktor Feyza Bayraktar arkadaş ve akran psikolojisiyle ilgili olarak bu konuda şu önerilerde bulunuyor: ' Bazı ergenler akranlarının etkisi ile yönetilen gizli hayatlar barındırırlar. Yetişkinlerle beraber iken iyi davranışlı, yüksek başarılı görünen ergenleri de içermek üzere, bazı ergenler akranları ile birlikteyken negatif ve hatta tehlikeli davranışlar sergileyebilir. Negatif akran baskısı ile ergen, yasal suçlara, madde kullanımına, kuralları çiğnemeye ve çete üyeliğine yönelebilir.
Anne ve Babalar Neler Yapabilir
Ebeveynler ergenlere kendi sevgilerini, zamanlarını, sınırlarını ve kendilerini düşünmeleri için destek vererek pozitif akran ilişkisini sağlayabilirler. Özellikle, ebeveynler desteklerini şu şekilde gösterebilirler:
Çocukla pozitif ilişkiler kurmak: Ergen-ebeveyn etkileşimleri sıcak, kibar, dengeli, saygılı ve sevgi içeren kavramlarla oluşturulduğunda, bu ilişki aynı zamanda ergenin öz güveni, mental sağlığı, ruhsal hali ve sosyal becerileri geliştikçe zenginleşecektir.
Ergenin aktiviteleri ile gerçekten ilgili olmak: Bu ebeveynlerin ergenin arkadaşlarını tanıması ve davranışlarını gözlemeye izin verir ki ergenleri sorunlardan uzak tutmak için çok önemlidir
Bağımsız düşünce ve ifadeyi desteklemek: Bu şekilde, ergenler sağlıklı bir benlik duygusu ve akran baskısına karşı zengin beceriler geliştirebilir.
Ergenin arkadaşlarını tanımak: Ergenin arkadaşlarını eve davet etmek onları tanımak, onları ve ailelerini yakından tanımak ergenin yakın çevresinde kimler olduğunu öğrenmek açısından etkilidir.
Arkadaşları eleştirmeme: Ergenin arkadaş seçimini eleştirmek bir çeşit saldırı olarak algılanabileceği için eleştirmek iyi bir yöntem değildir. Eleştirmek yerine o kişiyi yakından tanımak ve bu konu hakkında ergenle konuşmak daha etkilidir. Bu konudaki endişe ve hislerini öğrenmesini sağlayın.
