Bakan Ersoy, “İnsanlığın ortak kültürel mirası olan eserler için bir kez daha dünyaya çağrıda bulunuyorum: Her eser kendi vatanında, ait olduğu yerde güzel, orada anlamlıdır. Ülkemizden kaçırılan kültürel varlıkların adeta birer hafiye gibi takipçisiyiz”derken Vali Davut Gül, Fatma Şahin ise, “60 yıl önce büyük bir hasretle başlayan çingene kızı ailesine kavuşuyor. kız kardeşine tablosuna kavuşuyor” dedi. Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, "Bugün bu müzede Roma döneminin en güzel zarafetini, estetiğini, entellektüel yapısını, sanat eserini sosyal hayatını görüyorsunuz. 60 yıl önce başlayan büyük bir hasret sona erdi, Çingene Kızı ailesine kavuşuyor, kız kardeşine kavuşuyor, adını Belkıs koyuyoruz, bu Belkıs” adını ben verdim ona. Zeugma Antik Kenti’nin bulunduğu köyün adına atfen” diye konuştu. MÜZİK DİNLETİSİYLE BAŞLADIZeugma Mozaik Müzesi’nde düzenlenen tanıtım töreni düzenlendi. Törene, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin, Gaziantep Valisi Davut Gül, AK Parti Gaziantep milletvekillerinden Derya Bakbak, Mehmet Erdoğan, ABD Büyükelçiliği Maslahat Güzarı Jeffrey Hovenier GT-One Derneği Başkanı Demet Sabancı, oda ve dernek başkanları ve yerel, ulusal ve yabancı basın mensupları katıldı. Tören öncesi, ünlü arp sanatçısı Şirin Pancaroğlu ile Bora Uymaz tarafından bugüne özel bestelenen "Zeugma" süiti seslendirildi. BAKAN ERSOY: ZEUGMA MOZAİKLERİYLE UYUŞTUParçaların tanıtım programında konuşan Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Amerika Birleşik Devletlerinde yapılan bilimsel incelemeler sonucunda mozaiklerin stilleri, renk özellikleri, mozaik taşların her biri tipleri açısından Zeugma mozaikleriyle uyuştuğu tespit edildiğini hatırlattı. Ersoy, Zeugma Antik Kenti'nin 1998 yılında keşfedildiği günden bu yana 2. yüzyıl ile bugünün dünyası arasında bir kültür köprüsü olduğunu söyledi. Bugün gerçek bir markaya dönüşen Çingene Kızı mozaiğinin, mitolojideki "ana tanrıça Gaia"ya, Büyük İskender veya başka bir kişiye ait olabileceğini ifade eden Ersoy, şunları kaydetti:"Bilimsel verilerin dışında bu portre ile ilgili kesin olan bir şey varsa o da belleklerimize kültür tarihimizin bir parçası olarak kazınmış olmasıdır” dedi.ZİYARETÇİ SAYISI ARTARAKKültür tarihinin belleğinde silinmeyen bir parçası olan Çingene Kızının yuvasına döndüğünü belirten Ersoy, “Kültürel mirası bir materyal olmanın ötesine geçiren aidiyet duygusudur. Kültürel miras aynı duyguları paylaşmayı sağlayan güçlü bir bağdır. Bugün bu bağın gücüne güç katıyoruz. Çingene kızının resmedildiği kompozisyona ait 12 parça mozaik, bizlerle anayurdunda buluşuyor. 11 ayda, 251 bin ziyaretçi sayısıyla kindi rekorunu kıran Zeugma Mozaik Müzesi’ne olan ilgi kat be kat artacaktır” dedi. TAKİPÇİSİ OLACAĞIZ‘Toprağımızda yeşermiş tüm uygarlıkların kültürel mirasına sahip çıkmak politikalarımızın temelidir’ diyen Bakan Ersoy şunları söyledi:”Bu coğrafyadan koparılan kültür varlıklarını döndürülmesini ısrarla takipçisi olacağız. Bu bizim ülkemize ve insanlığa karşı sorumluluğumuzun bir gereğidir. Tüm Dünya’ya, insanlığın ortak kültürel mirası olan eserlerin ait oldukları yerde korunması ve gelecek nesillere aktarılması konusunda hassasiyet gösterilmeleri için bir kez daha çağrıda bulunuyorum. Kaçırılan eserlerin ait oldukları topraklara dönmesini izin vererek kazanmak ilkesini herkesin benimsemesi en içten temennimizdir. Her eser kendi vatanında ait olduğu yerde güzel, orada anlamlıdır. Bu bizim kültürel mirasa olan saygımız, yaklaşımımız, felsefemizdir. “TEŞEKKÜR ETTİBakan emeği geçenlere teşekkür ederek, “Arkeoloji literatürüne bir bütünü oluşturan küçücük mozaik taşlarına tessera diyoruz. Bu topraklarda yaşayan türlerin her birini, tıpkı tesseralar gibi bizi büyük ve renkli mozaiği oluşturan bütünün bir parçası mozaik taşı olarak görüyoruz. Çingene Kızının yuvasına dönme sürecine dahil olan Zeugma Kazısı Başkanı Prof. Dr. Kutalmış Görkay ve ekibine, Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin ile tüm kurum ve kuruluşlara Amerika yetkililerine teşekkür ediyorum” dedi.VALİ GÜL:TÜRKİYE BÜYÜK DEVLETVali Davut Gül ise, medeniyetin 3-5 yılda, 50 yılda, 100 yılda oluşmadığını belirtti. Gül, “Gaziantep’e gastronomi şehri diyoruz. 1700 yıl önce, 1800 yıl önce mutfağıyla, musikisiyle, mimarisiyle Gaziantep’in bu bu potansiyelini yüzyıllar önce görüyorsunuz. Türkiye Cumhuriyetinin geldiği nokta da önemli. Büyük devlet olmak bir çakıl taşını bile nerede olursa olsun alabilme gücüyle ilgilidir. Dolayısıyla Türkiye kendisine ait olan bir eseri Cumhurbaşkanımız liderliğinde, kültür bakanımızın, İçişleri, Dışişleri, Adalet bakanımızın, önceki valimizin ve hiç şüphesiz Büyükşehir belediye başkanımızın çok yoğun gayretiyle bugün ait olduğu toprağa getirildi. İlginizden alakanızdan dolayı hepinize teşekkür ediyor saygılar sunuyorum” diye konuştu.ŞAHİN: HASRET SONA ERDİBüyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin ise, dünya’nın kalbinin bugün Zeugma Mozaik Müzesinde attığını aktararak, “Çok heyecanlıyız, çok mutluyuz, çok onurluyuz. Bize bugünü yaşatan Cumhurbaşkanımız başta olmak üzere Kültür ve Turizm Bakanı olur olmaz, ilk fırsatta Fırat’a gelen Roma döneminin Zeugma'nın en güzel eserlerini yerinde görüp bakanlığa gittiği zaman da ilk talimatı kültür ateşesini arayarak sürecin derhal tamamlanması talimatını veren bakanıma, sürecin takipçisi olduğu için şehrim adına ülkem adına çok teşekkür ediyorum” dedi.ÇİNGENE KIZI KIZ KARDEŞİNE KAVUŞUYORZenginlik ne olduğunu soran Fatma Şahin, “Zenginlik, ne kadar altınınız var, ne kadar paranız var, ne kadar petrolünüz mü var? Bize göre zenginlik Anadolu'dur, zenginlik tarihtir, zenginlik kültürdür ve zenginlik kültürel mirastır. Bugün bu müzede Roma döneminin en güzel zarafetini, estetiğini, entellektüel yapısını, sanat eserini sosyal hayatını görüyorsunuz. 60 yıl önce başlayan büyük bir hasret sona erdi, Çingene Kızı ailesine kavuşuyor, kız kardeşine kavuşuyor, tablosuna kavuşuyor” diye konuştu. HEMEN SÜREÇ BAŞLADIÇingene Kızı’nın, müzenin en büyük yer mozaiği olduğunu belirten Şahin, eksik parçaların getirilme süreciyle ilgili şunları söyledi:”Kaçırılırken bizim Çingene Kızımız, yere düşüyor. 1998 yılında Zeugma Kazısı Başkanı Prof. Dr. Kutalmış Görkay hocamın başkanlığında kültür bakanlığımın liderliğinde başlayan süreçte çıkarılan Çingene Kızımızın ailesinin nerede olduğu merak konusu oldu. 2012 yılında Amerika Birleşik Devletleri’nin Ohio eyaletindeki Bowling Green Devlet Üniversitesi’ndeki bir hocanın Kutalmış hocayı arayarak, ‘sizin Çingene Kızınızın ailesi üniversitenin sanat merkezinde’ olduğunu söylediği an itibarıyla süreç başlıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığımız hukuki süreci başlatıyor.”ŞİMDİ GAZİANTEP'E GELME ZAMANI!Hukuki sürecin büyük bir dayanışma ve koordinasyon içerisinde geçtiğini dile getiren Şahin, “Dışişleri, İçişleri, Adalet Bakanlığı Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanlığı olarak büyük bir koordinasyon içerisinde, başlayan süreç bugün tamamına erdi. Ve bu güzelliğe hep birlikte kavuşmuş oluyoruz. Benim bugün bu şehrin belediye başkanı olarak 5 antik kentiyle Roma döneminin en güzel eseri Karkamış, Rumkale, Yesemek, Tilmen höyükle bugün kültürel mirasın en büyük taşıyıcısı olan belediye başkanı olarak huzurlarınızdayım. Ayrıca UNESCO’nun gastronomi lezzet başkenti olarak huzurlarınızdayım. Allah'ın izniyle Cumhurbaşkanımızın liderliğinde, Bakanımızın bu güçlü desteğiyle artık kültürel mirasımızı, hanlarımızı, hamamlarımızı, Osmanlı, Selçuklu döneminin en güzel taşıyıcı olarak huzurlarınızdayız. Ve şunu söylüyoruz. ‘Şimdi Gaziantep'e gelme zamanı’, ‘Uzaklarda aramayın’ Çingene Kızı'nın kız kardeşi Belkıs ve ailesi Gazişehir’de” diye konuştu.HOVENİER: ATATÜRK TÜRKİYE CUMHURİYETİNİN TEMELİ KÜLTÜRDÜR DEMİŞTİRABD'nin Ankara Büyükelçiliği Maslahat Güzarı Jeffrey M. Hovenier ise, Gaziantep’te olmaktan mutluluk duyduğunu kaydederek, Kültür ve Turizm Bakanı Ersoy, Gaziantep Valisi Gül ve belediye başkanı Fatma Şahin’e etkinliğe davet ettikleri için teşekkür etti. Hovenier, “Atatürk Türkiye Cumhuriyetinin temeli kültürdür demiştir. Türkiye dünyanın en önemli arkeolojik eserlerine ev sahipliği yapmaktadır. Bu muhteşem eserlerden eski uygarlıklar bizlere yeniden seslenlenmektedir. Türkiye’nin olağanüstü mirasının bir parçası olan Roma dönemi Çingene Kızı Mozaiği evine hoşgeldin demekten çok memnunuz. Kültürel mirasın korunması uluslararası büyük bir çaba gerektirmektedir. Suda demek oluyorki hepimiz eski eser kaçakçılığının durdurulması, bu eserlerin yakalanması gerçek evlerine dönmesi için elimizden gelen herşeyi yapmalıyız” dedi. ABD’Yİ TEMSİL ETMEKTEN GURUR DUYUYORUMABD hükümetinin kültürel mirasın korunması ve muhafaza edilmesi için Türk hükümeti dahil dünyadaki bir çok hükümeti işbirliği yapmaktan gurur duyduğunu belirten Hovenier, “ Şunu söylemek istiyorum bu eser bir bölümü Bowling Üniversitesi’ndeydi. Bovling Üniversitesi yetkililerinin Türk hükümetine bu eserin buraya getirilmesi için yardım ettikleri için teşekkür ediyoruz. Çingene Kızı Mozaiğine hoşgeldin derken ABD’yi temsil etmekten gurur duyuyorum” dedi.BEYAZ ÖRTÜ AÇILDIKonuşmaların ardından mozaiklerin üzerindeki beyaz örtü Bakan Ersoy, milletvekilleri ve diğer protokol üyeleri tarafından kaldırılarak sergilenmek üzere açıldı. Parçalar arasında bulunan kadın başı figürüne, mozaiklerin çıkarıldığın köyün adı olan "Belkıs"ın isim verildi. Çingene Kızı mozaiğinin bordüründen çalınan 12 mozaik parçasında, satir, pan maskesi, Hint tavus kuşu, maenad maskesi gibi tasvirler bulunuyor.35 BİN DOLAR KARŞILIĞINDA SATILMIŞ1960'lı yıllarda Nizip ilçesine 10 kilometre mesafedeki Belkıs Mahallesi yakınlarındaki Fırat Nehri kıyısında bulunan Zeugma Ören Yeri'ndeki kaçak kazılarda yurt dışına çıkarılan, 1965'te Bowling Green Devlet Üniversitesince 35 bin dolar karşılığında Peter Marks isimli sanat tacirinden satın alınan Zeugma mozaikleri, o tarihten bu yana üniversitedeki Wolfe Sanat Merkezi girişinde üzeri cam panel içinde döşenmiş vaziyette sergileniyordu. ÇİNGENE KIZININ HİKAYESİNizip ilçesine 10 kilometre mesafedeki Belkıs Mahallesi yakınlarındaki Fırat Nehri kıyısında, milattan önce 2'nci ve 3'üncü yüzyıllara tarihlenen muhteşem mozaiklerle süslenmiş Roma evlerini bünyesinde barındıran Zeugma Antik Kenti'nden çıkarılan Çignene kızı mozaiklerinin hikayesi de ilginç.Çingene kızı mozaiği 1998 yılındaki kurtarma kazıları sırasında, bir vatandaşın gösterdiği Kelekağzı bölgesinde açılan yaklaşık 15 metrekarelik tahrip edilmiş mozaiğin üzerindeki kırık bir sütunun kaldırılmasıyla tesadüfen bulundu. Bir villanın yemek odasının zeminindeki birçok bölümü tahrip edilmiş mozaiğin asıl bölümünün ise üzerinde bulunan sütun nedeniyle kaçakçılar tarafından fark edilememişti. Kulağındaki küpeler, iri gözleri ve başındaki bağ nedeniyle "Çingene Kızı" olarak adlandırılan mozaiğin kaçak kazılar sırasında parçalanan parçalarının ise yasa dışı yollarla yurt dışına kaçırıldığı ortaya çıktı. Dr. Stephanie Hooper tarafından 2012 yılında yapılan araştırmada, çingene kızının kardeşi olarak bilinen Belkıs mozaiğinin de aralarında bulunduğu toplam 12 parçanın ABD'nin Bowling Green State Üniversitesinde dekorasyon amaçlı sergilendiği tespit edildi. TÜRKİYE’YE İADESİ İSTENDİGaziantep Büyükşehir Belediye Başkanı Fatma Şahin'in girişimi ile ülkeye kazandırılmak istenen parçalarla ilgili Kültür ve Turizm Bakanlığı antik kentin kazı başkanı Prof. Dr. Kutalmış Görkay'dan konuyu incelemesi ve bir rapor hazırlaması istendi. Görkay'ın hazırladığı raporda, üniversitede sergilenen eserlerin, Çingene Kızı mozaiğinin bordüründen çalınan parçalar olduğunu ortaya koyması üzerine Bakanlık, 2012 yılında resmi olarak mozaiklerin Türkiye'ye iadesini istedi. Yaklaşık 5,5 yıl süren görüşmeler sonucu 15 Mayıs'ta Kültür ve Turizm Bakanlığı ile ABD’nin Bowling Green Eyalet Üniversitesi arasında Zeugma mozaiklerine ait 12 parçanın Türkiye’ye getirilmesine ilişkin protokol imzalandı. Ve parçalar uçakla 28 Kasım'da Gaziantep'e getirildi.Meral KINACILAR